"Mehmet Ezber" sayfasının sürümleri arasındaki fark
| 8. satır: | 8. satır: | ||
<blockquote> | <blockquote> | ||
| − | ''"...Tezekle ısınılan, soğukları çok daha keskin bir köydü. Burada da üç yıl kaldım. O arada iyi de bir dindar oldum bu köyde. Bu konuda ders aldığım bir hocayla bir söyleşi yapalım dedim. Elime geçen Türkçe bir Kur’an’ı, hocamla okuyup değerlendirirken, hocam birden durdu: 'Bak Mehmet öğretmen, senin bu imanın devam etmeyecek. Çünkü sen, iman yerine aklı kullanıyorsun. Yakın zamanda sen, dinle ilgili hiçbir şeye inanmayacaksın. Her şeyin neden ve niçin'ini soruyorsun. Kur’an okurken, aklı değil, imanı kullanacaksın' dedi bana..."'' <ref> | + | ''"...Tezekle ısınılan, soğukları çok daha keskin bir köydü. Burada da üç yıl kaldım. O arada iyi de bir dindar oldum bu köyde. Bu konuda ders aldığım bir hocayla bir söyleşi yapalım dedim. Elime geçen Türkçe bir Kur’an’ı, hocamla okuyup değerlendirirken, hocam birden durdu: 'Bak Mehmet öğretmen, senin bu imanın devam etmeyecek. Çünkü sen, iman yerine aklı kullanıyorsun. Yakın zamanda sen, dinle ilgili hiçbir şeye inanmayacaksın. Her şeyin neden ve niçin'ini soruyorsun. Kur’an okurken, aklı değil, imanı kullanacaksın' dedi bana..."'' <ref>Ahmet İncegil (2020) "Unutulmaz Eğitim Emekçisi: Mehmet Ezber (1932-20 Mart 2016)"</ref> |
</blockquote> | </blockquote> | ||
| 14. satır: | 14. satır: | ||
<blockquote> | <blockquote> | ||
| − | ''"...İlk elime geçen de Politzer’in 'Felsefenin Başlangıç İlkeleri' oldu. On yaprak yetti bana. Onu okuduktan sonra dünya duruldu. Kafamdaki kalıpların hepsi yıkıldı. Üst üste harçsız dizilmiş tuğla duvara bir tekme vurursun yıkılır ya, öyle yıkıldı!..."'' <ref>Emin Şir, Şenol Morgül (2016) "Mehmet Ezber (1932-2016): Aklını katarsan kafir olursun"</ref> | + | ''"...O günlerde tayinim, Trabzon Merkez okullarından İsmet Paşa İlköğretim Okulu’na çıktı. Trabzon, bir üniversite şehri. Her türlü dogmaların, bilimin de konuşulduğu bir kentte ben bilimi ve edebiyatı seçtim.(...) Daha çok da kitap okumayı, rutin bir alışkanlık haline getirdim. Önce ütopik, sonra bilimsel sosyalizmle tanıştım. Metafiziğe aklım yatmadı ama bilimsel sosyalizme aklım yattı.(...) İlk elime geçen de Politzer’in 'Felsefenin Başlangıç İlkeleri' oldu. On yaprak yetti bana. Onu okuduktan sonra dünya duruldu. Kafamdaki kalıpların hepsi yıkıldı. Üst üste harçsız dizilmiş tuğla duvara bir tekme vurursun yıkılır ya, öyle yıkıldı!..."'' <ref>Emin Şir, Şenol Morgül (2016) "Mehmet Ezber (1932-2016): Aklını katarsan kafir olursun"</ref> |
</blockquote> | </blockquote> | ||
| − | '''1970''' yılında Trabzon Fatih Eğitim Enstitüsü Edebiyat Grubu öğretmenliğini bitirdi. İlk görev yeri olan Amasya'a tayin edildikten bir sonra geri dönerek, Trabzon şehir merkezi ile çevresindeki kırsal bölgelerde [[Gogoçli]] ve [[Haruksa]] gibi farklı köylerdeki orta öğrenim kurumlarında öğretmenlik yaptı. | + | Mehmet Ezber, yıktığı duvarların hemen ardından Türkiye İşçi Partisi saflarında siyasi faaliyetlere dahil oldu. Kendi yöresindeki örgütlenmenin öncüleri arasında yer aldı. '''1969''' seçimlerinden aynı partiden milletvelliğine aday gösterildi. Seçim kampanyası sırasında, komünizm propagagandası suçlamasıyla tutuklandı, seçimlere yönelik çalışması engellendi. |
| + | |||
| + | '''1970''' yılında Trabzon Fatih Eğitim Enstitüsü Edebiyat Grubu öğretmenliğini bitirdi. İlk görev yeri olan Amasya'a tayin edildikten bir sonra geri dönerek, Trabzon şehir merkezi ile çevresindeki kırsal bölgelerde [[Gogoçli]] ve [[Haruksa]] gibi farklı köylerdeki orta öğrenim kurumlarında öğretmenlik yaptı. O yıllarda özellikle köy okullardaki genç nesilleri okuma sevgisiyle, edebiyatla ve aydınlanma bilinciyle buluşturmak için çaba sarfetti. Birçok öğrencisinin ufkunu açtı, bilgisi ve kültürel birikimiyle onlara ilham kaynağı oldu. İlerleyen yıllarda, TÖB-DER'in yerel örgütlenmesinde aktif rol oynadı. TİP sonrası kurulan siyasi hareketlerin içinde yer aldı. | ||
'''21 Mart 1980''' tarihinde, KTÜ Mühendislik Fakültesi son sınıf öğrencisi olan oğlu Kahraman Ezber, Trabzon'da sokak ortasında çapraz ateşle kurşunlanarak öldürüldü.<ref>Burhan Öztürk (2018) "Adı gibi bir devrimci; Kahraman Ezber"</ref> | '''21 Mart 1980''' tarihinde, KTÜ Mühendislik Fakültesi son sınıf öğrencisi olan oğlu Kahraman Ezber, Trabzon'da sokak ortasında çapraz ateşle kurşunlanarak öldürüldü.<ref>Burhan Öztürk (2018) "Adı gibi bir devrimci; Kahraman Ezber"</ref> | ||
| 24. satır: | 26. satır: | ||
| − | + | ||
12.13, 23 Mart 2021 tarihindeki hâli
Mehmet Ezber (1932 - 2016) Koğans doğumlu eğitimci ve yazardır.
Hayatı
11 Ocak 1932 tarihinde Koğans kasabası yakınlarındaki Zimon köyünde doğdu.
İlköğrenimini kendi köyünde tamamladı. 1944 yılında, o sıralarda köyleri gezerek başarılı çocukları Köy Enstitüleri'ne yönlendiren bir öğretmenin yardımıyla, Pulur Köy Enstitüsü'ne yazıldı. Oradan beş yıl süren eğitiminin ardından mezun olduktan sonra Trabzon merkezi ve çevresindeki çeşitli okullarda ilkokul öğretmeni olarak görev yaptı. Bu süreçteki ikinci görev yeri olan Kelkit kasabası yakınlarındaki bir köy okulunda, 1955'den itibaren geçirdiği üç sene, onun Köy Enstitüsü'nde kazandığı sorgulama ve akıl yürütme bilincinin yaşamını nasıl dönüştürmekte olduğunu ilk kez hissedeceği yer oldu. Burada köyün imamı ile yaşadığı bir diyaloğu, bu kaçınılmaz dönüşümün çevresine yansımasının en çarpıcı örneği olarak, sonraki yıllarda şu şekilde anlatacaktı:
"...Tezekle ısınılan, soğukları çok daha keskin bir köydü. Burada da üç yıl kaldım. O arada iyi de bir dindar oldum bu köyde. Bu konuda ders aldığım bir hocayla bir söyleşi yapalım dedim. Elime geçen Türkçe bir Kur’an’ı, hocamla okuyup değerlendirirken, hocam birden durdu: 'Bak Mehmet öğretmen, senin bu imanın devam etmeyecek. Çünkü sen, iman yerine aklı kullanıyorsun. Yakın zamanda sen, dinle ilgili hiçbir şeye inanmayacaksın. Her şeyin neden ve niçin'ini soruyorsun. Kur’an okurken, aklı değil, imanı kullanacaksın' dedi bana..." [1]
O köyün imamı gerçekten de haklı çıkacaktı. Sonraki birkaç yıl içinde başlayan ve 1960'lı yıllarda hızlanan dönüşüm sürecindeki ilk sıçramayı yine kendisi, seneler sonra şu şekilde anlatacaktı:
"...O günlerde tayinim, Trabzon Merkez okullarından İsmet Paşa İlköğretim Okulu’na çıktı. Trabzon, bir üniversite şehri. Her türlü dogmaların, bilimin de konuşulduğu bir kentte ben bilimi ve edebiyatı seçtim.(...) Daha çok da kitap okumayı, rutin bir alışkanlık haline getirdim. Önce ütopik, sonra bilimsel sosyalizmle tanıştım. Metafiziğe aklım yatmadı ama bilimsel sosyalizme aklım yattı.(...) İlk elime geçen de Politzer’in 'Felsefenin Başlangıç İlkeleri' oldu. On yaprak yetti bana. Onu okuduktan sonra dünya duruldu. Kafamdaki kalıpların hepsi yıkıldı. Üst üste harçsız dizilmiş tuğla duvara bir tekme vurursun yıkılır ya, öyle yıkıldı!..." [2]
Mehmet Ezber, yıktığı duvarların hemen ardından Türkiye İşçi Partisi saflarında siyasi faaliyetlere dahil oldu. Kendi yöresindeki örgütlenmenin öncüleri arasında yer aldı. 1969 seçimlerinden aynı partiden milletvelliğine aday gösterildi. Seçim kampanyası sırasında, komünizm propagagandası suçlamasıyla tutuklandı, seçimlere yönelik çalışması engellendi.
1970 yılında Trabzon Fatih Eğitim Enstitüsü Edebiyat Grubu öğretmenliğini bitirdi. İlk görev yeri olan Amasya'a tayin edildikten bir sonra geri dönerek, Trabzon şehir merkezi ile çevresindeki kırsal bölgelerde Gogoçli ve Haruksa gibi farklı köylerdeki orta öğrenim kurumlarında öğretmenlik yaptı. O yıllarda özellikle köy okullardaki genç nesilleri okuma sevgisiyle, edebiyatla ve aydınlanma bilinciyle buluşturmak için çaba sarfetti. Birçok öğrencisinin ufkunu açtı, bilgisi ve kültürel birikimiyle onlara ilham kaynağı oldu. İlerleyen yıllarda, TÖB-DER'in yerel örgütlenmesinde aktif rol oynadı. TİP sonrası kurulan siyasi hareketlerin içinde yer aldı.
21 Mart 1980 tarihinde, KTÜ Mühendislik Fakültesi son sınıf öğrencisi olan oğlu Kahraman Ezber, Trabzon'da sokak ortasında çapraz ateşle kurşunlanarak öldürüldü.[3]
1981 yılında emekli olduktan sonra köyüne döndü. Orada uzun seneler kitaplarıyla başbaşa bir köy hayatı yaşadı. 1991'de İstanbul'da taşındı.
19 Mart 2016 tarihinde İstanbul'da öldü.
Mezarı Zimon köyünde, oğlu Kahraman Ezber'in mezarının yanındadır.
Eserleri
Ders Kitabı
- Türkiye Türkçesinin Dilbilgisi (2005)