"Grigori Şoniadi" sayfasının sürümleri arasındaki fark
k (Okune kullanıcısı Deneme2 sayfasını Grigori Şoniadi sayfasına yönlendirme olmaksızın taşıdı) |
|||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
| − | [[Dosya: | + | [[Dosya:Di_Trebisonda_800PX.jpg|400px|thumb|Giorgio di Trebisonda (Trabzonlu Ğeorgi)]] |
| − | === | + | Grigori Şoniadi (?<1250-1320>?) [[Trabzon]] asıllı hekim ve astronomdur. |
| − | + | ||
| + | Kariyeri boyunca hiç ayrılmadığı İtalya'da, özellikle Antik Yunanca'dan yaptığı çevirilerle, felsefe, hitabet ve astronomi üzerine yazdığı eserlerle İtalyan Rönesansı döneminin önemli emektarlarından biri olmuştur. | ||
| + | |||
| + | ==İsim== | ||
| + | İtalyanca'da farklı lehçelerde ''"Di Trebisonda, Da Trebisonda veya Di Trapezunzio"'' şekillerinde yazılan soyadı, "Trabzonlu" anlamına gelir. Avrupa'nın diğer bütün dillerinde de aynı anlamda, farklı şekillerde yazılan "Trabzonlu" sıfatıyla ya da soyadıyla tanınır. Hem ailesi hem kendisi, Venedik vatandaşı olmakla birlikte aslen Trabzonlu olmalarından dolayı bu soyadını kullanmışlardır. | ||
| + | |||
| + | ==Hayatı== | ||
| + | '''3 Nisan 1395''' tarihinde, o dönemde Venedik toprağı olan Girit adasında doğdu. Ailesi muhtemelen, bir önceki yüzyılda salgınlar ve iç savaşlar nedeniyle [[Trabzon İmparatorluğu]]'ndan kitleler halinde Girit'e göç ettikleri bilinen topluluklardan birine mensuptu. Ancak geçmişlerindeki asıl soyadları bilinmez. <ref name=":0">Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "Trabzon İmparatorluğu" c.3 s.201-237</ref> | ||
| + | |||
| + | Bu dönemde Papalık'ın da dikkatini çeken Trabzonlu, '''1438''' yılında Floransa Konsili'nde Ortodoks alemiyle nihai bir hesaplaşmaya soyunan Katolik dünyasının en önemli kozlarından biri oldu. Orada aynı zamanda Rönesans sürecinin fikrî ateşleyicisi de olan "Aristotele - Platon Tartışmaları" sürecinin popüler aktörlerinden biriydi. Karşı cepheyi temsil eden ve yine kendisi gibi Trabzonlu ama Ortodoks olan filozoflarla tartışarak onları alt etmesi bekleniyordu. Ancak olaylar beklenenden farklı gelişti. Karşı taraftaki Trabzonlu filozof sayısı birden fazlaydı ve öyle bir ortamın olağan sonucu olarak kendi aralarında kavgaya tutuşmuşlardı. Böylelikle onları alt etmesine gerek kalmamıştı. <ref name=":0" /> | ||
| + | |||
| + | Konsil sürecinin sonrasında Floransalılar onu bırakmadılar. '''1443''''e kadar orada kaldı ve hitabet dersleri verdi. Papalık sekreterliğine atandığını öğrenince, isteksiz de olsa Roma'ya dönmek zorunda kaldı. '''1451''' yılında Papa'nın şahsi emriyle çevirdiği Batlamyus'un Almagest isimli eserine, 9 ay süren çeviriyle eş zamanlı olarak bir de şerh yazdı. Neredeyse eserin orijinaliyle aynı kalınlıkta olan bu şerhte, özellikle gezegenlere dair ortaya koyduğu astronomik yorumları Papalık çevrelerinin hoşuna gitmedi. Kendisine çizilen sınırların dışına taşması affedilmedi. Hızla gözden düştü ve istenmeyen adam ilan edildi. Çevirileri çarpıtmakla suçlanmaya başlandı. | ||
| + | |||
| + | Çoğu kez, resmi kayıtlarda kendileri de ''"Di Trebisonda"'' soyadlarıyla anılan iki oğluyla karıştırıldığından, ölüm tarihi üzerine oldukça değişken yorumlar vardır. Ancak '''1473''' yılı civarında ölmüş olduğuna yönelik tahmin daha doğru görünür. <ref>John Monfasani (1976) "George of Trebizond: A Biography and a Study of His Rhetoric and Logic" s.234</ref> | ||
| + | |||
| + | ==Eserleri== | ||
| + | |||
| + | [[Dosya:Almagest-Giorgio.jpg|400px|thumb|Trabzonlu Ğeorgi'nin Almagest için yazdığı şerhte, Merkür gezegeninin yörüngesine dair yorumları ve çizimi. (1451)]] | ||
| + | Çoğunluğu ölümünden sonra yayınlanmış olmakla birlikte, birçok eseri günümüze kadar ulaşmıştır. | ||
| + | |||
| + | '''Latince yazdığı eserleri:''' | ||
| + | * ''Rhetorica, Libri V,'' Venezia, (1470) | ||
| + | |||
| + | '''Rumca yazdığı eserleri:''' | ||
| + | * ''Epístola ad excelsissimum sacratissimumque Regem Romanorum Joannem Palaeologum'', Ingolstadt, (1604) | ||
| + | |||
| + | '''Çevirileri:''' | ||
| + | * ''Eusebius Pamphili de Praeparatione Evangelica a Giorgio Trapezuntio traductus'', Venezia, (1470) | ||
| + | |||
| + | ==Kaynakça== | ||
| + | |||
| + | [[Kategori:Önemli Kişiler]] | ||
12.11, 2 Nisan 2021 tarihindeki hâli
Grigori Şoniadi (?<1250-1320>?) Trabzon asıllı hekim ve astronomdur.
Kariyeri boyunca hiç ayrılmadığı İtalya'da, özellikle Antik Yunanca'dan yaptığı çevirilerle, felsefe, hitabet ve astronomi üzerine yazdığı eserlerle İtalyan Rönesansı döneminin önemli emektarlarından biri olmuştur.
İsim
İtalyanca'da farklı lehçelerde "Di Trebisonda, Da Trebisonda veya Di Trapezunzio" şekillerinde yazılan soyadı, "Trabzonlu" anlamına gelir. Avrupa'nın diğer bütün dillerinde de aynı anlamda, farklı şekillerde yazılan "Trabzonlu" sıfatıyla ya da soyadıyla tanınır. Hem ailesi hem kendisi, Venedik vatandaşı olmakla birlikte aslen Trabzonlu olmalarından dolayı bu soyadını kullanmışlardır.
Hayatı
3 Nisan 1395 tarihinde, o dönemde Venedik toprağı olan Girit adasında doğdu. Ailesi muhtemelen, bir önceki yüzyılda salgınlar ve iç savaşlar nedeniyle Trabzon İmparatorluğu'ndan kitleler halinde Girit'e göç ettikleri bilinen topluluklardan birine mensuptu. Ancak geçmişlerindeki asıl soyadları bilinmez. [1]
Bu dönemde Papalık'ın da dikkatini çeken Trabzonlu, 1438 yılında Floransa Konsili'nde Ortodoks alemiyle nihai bir hesaplaşmaya soyunan Katolik dünyasının en önemli kozlarından biri oldu. Orada aynı zamanda Rönesans sürecinin fikrî ateşleyicisi de olan "Aristotele - Platon Tartışmaları" sürecinin popüler aktörlerinden biriydi. Karşı cepheyi temsil eden ve yine kendisi gibi Trabzonlu ama Ortodoks olan filozoflarla tartışarak onları alt etmesi bekleniyordu. Ancak olaylar beklenenden farklı gelişti. Karşı taraftaki Trabzonlu filozof sayısı birden fazlaydı ve öyle bir ortamın olağan sonucu olarak kendi aralarında kavgaya tutuşmuşlardı. Böylelikle onları alt etmesine gerek kalmamıştı. [1]
Konsil sürecinin sonrasında Floransalılar onu bırakmadılar. 1443'e kadar orada kaldı ve hitabet dersleri verdi. Papalık sekreterliğine atandığını öğrenince, isteksiz de olsa Roma'ya dönmek zorunda kaldı. 1451 yılında Papa'nın şahsi emriyle çevirdiği Batlamyus'un Almagest isimli eserine, 9 ay süren çeviriyle eş zamanlı olarak bir de şerh yazdı. Neredeyse eserin orijinaliyle aynı kalınlıkta olan bu şerhte, özellikle gezegenlere dair ortaya koyduğu astronomik yorumları Papalık çevrelerinin hoşuna gitmedi. Kendisine çizilen sınırların dışına taşması affedilmedi. Hızla gözden düştü ve istenmeyen adam ilan edildi. Çevirileri çarpıtmakla suçlanmaya başlandı.
Çoğu kez, resmi kayıtlarda kendileri de "Di Trebisonda" soyadlarıyla anılan iki oğluyla karıştırıldığından, ölüm tarihi üzerine oldukça değişken yorumlar vardır. Ancak 1473 yılı civarında ölmüş olduğuna yönelik tahmin daha doğru görünür. [2]
Eserleri
Çoğunluğu ölümünden sonra yayınlanmış olmakla birlikte, birçok eseri günümüze kadar ulaşmıştır.
Latince yazdığı eserleri:
- Rhetorica, Libri V, Venezia, (1470)
Rumca yazdığı eserleri:
- Epístola ad excelsissimum sacratissimumque Regem Romanorum Joannem Palaeologum, Ingolstadt, (1604)
Çevirileri:
- Eusebius Pamphili de Praeparatione Evangelica a Giorgio Trapezuntio traductus, Venezia, (1470)