"Şalva Eliava" sayfasının sürümleri arasındaki fark
(→Hayatı) |
(→Hayatı) |
||
| 12. satır: | 12. satır: | ||
'''1917''' devriminden sonra devrim komitesinin bir üyesi olarak Kafkasya ve Orta Asya'da yerel Sovyet hükümetleri kurulması çalışmaları ile görevlendirildi. '''8 Haziran 1920''' tarihinde Bolşevik hükümetinin Türkiye ve İran nezdindeki tam yetkili temsilcisi olarak atandı. Lenin tarafından ortaya konulan bir prensip olan, tüm etnik toplulukların kültürel özerkliklerini ve kendi Sovyet cumhuriyetlerini kurma haklarını destekledi. Özellikle '''1921''' yılında Abhazya Cumhuriyeti'nin kuruluşunda, [[Nestor Lakoba]]'nın en yakın destekçilerinden biri olarak Gürcü sağcı-şovenist kesimlerin tepkisini üzerine çekti. | '''1917''' devriminden sonra devrim komitesinin bir üyesi olarak Kafkasya ve Orta Asya'da yerel Sovyet hükümetleri kurulması çalışmaları ile görevlendirildi. '''8 Haziran 1920''' tarihinde Bolşevik hükümetinin Türkiye ve İran nezdindeki tam yetkili temsilcisi olarak atandı. Lenin tarafından ortaya konulan bir prensip olan, tüm etnik toplulukların kültürel özerkliklerini ve kendi Sovyet cumhuriyetlerini kurma haklarını destekledi. Özellikle '''1921''' yılında Abhazya Cumhuriyeti'nin kuruluşunda, [[Nestor Lakoba]]'nın en yakın destekçilerinden biri olarak Gürcü sağcı-şovenist kesimlerin tepkisini üzerine çekti. | ||
| − | '''1922''''de Gürcistan SSC Denizcilik ve Savunma Bakanlığı görevlerini, '''1927''' yılından itibaren de, Gürcistan'ın da içinde olduğu Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi başkanlığını üstlendi. Bu dönemde [[Megrel]] toplumunun kültürel özerklik taleplerine destek verdi ve '''1930''' yılında bunu açıkça ilan etti. Bu tavrı, yerel Gürcü şovenist odaklarla arasının iyice açılmasına neden oldu.<ref>Timothy Blauvelt (2014) [https://abkhazworld.com/aw/Pdf/The_Mingrelian_Question_Institutional.pdf "The ‘Mingrelian Question’: Institutional Resources and the Limits of Soviet Nationality Policy"] s.1002 </ref> '''1931''' yılında merkeze çekilde ve sonrasında sırasıyla Sovyetler Birliği Dış Ticaret bakan yardımcılığı, Hafif Sanayi bakan yardımcılığı gibi siyasetten uzak görevlere atandı. | + | '''1922''''de Gürcistan SSC Denizcilik ve Savunma Bakanlığı görevlerini, '''1927''' yılından itibaren de, Gürcistan'ın da içinde olduğu Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi başkanlığını üstlendi. Bu dönemde [[Megrel]] toplumunun kültürel özerklik taleplerine destek verdi ve '''1930''' yılında bunu açıkça ilan etti. Bu tavrı, yerel Gürcü şovenist odaklarla arasının iyice açılmasına neden oldu.<ref>Timothy Blauvelt (2014) [https://abkhazworld.com/aw/Pdf/The_Mingrelian_Question_Institutional.pdf "The ‘Mingrelian Question’: Institutional Resources and the Limits of Soviet Nationality Policy"] s.1002 </ref> '''1931''' yılında merkeze çekilde ve sonrasında sırasıyla Sovyetler Birliği Dış Ticaret bakan yardımcılığı, Hafif Sanayi bakan yardımcılığı gibi siyasetten uzak görevlere atandı. |
| − | G. Mgaloblişvili ve Ş. Matikaşvili isimli iki Gürcü'nün imzasını taşıyan bu ihbar mektupları, Stalin'e yönelik bir suikast planı ile birlikte Kızıl Ordu'nun Güney Kafkasya'daki durumu ile ilgili hem İngiltere ve Fransa'ya hem de Almanya'daki Nazi hükümetine ve askeri istihbaratına rapor verdiğine dair iddialar içermekteydi. | + | İlerleyen yıllarda Stalin tarafından başlatılan bolşeviklere yönelik tasfiye rüzgarlarını kendi lehlerine bir fırsata çeviren ve o sıralarda Stalin himayesinde en güçlü dönemlerini yaşayan Gürcü şovenist odakların imha hedeflerinden biri oldu. Yakın dostlarından [[Nestor Lakoba]]'nın zehirlenerek öldürülmesinden bir süre sonra, o da '''22 Mayıs 1937''''de hakkındaki bazı ihbar mektupları gerekçe gösterilerek vatana ihanet suçlamasıyla tutuklandı. G. Mgaloblişvili ve Ş. Matikaşvili isimli iki Gürcü'nün imzasını taşıyan bu ihbar mektupları, Stalin'e yönelik bir suikast planı ile birlikte Kızıl Ordu'nun Güney Kafkasya'daki durumu ile ilgili hem İngiltere ve Fransa'ya hem de Almanya'daki Nazi hükümetine ve askeri istihbaratına rapor verdiğine dair iddialar içermekteydi. |
| − | '''3 Aralık 1937''' tarihinde kurşuna dizilerek infaz edildi. | + | '''3 Aralık 1937''' tarihinde kurşuna dizilerek infaz edildi. Stalin'in ölümünden sonra başlatılan soruşturmalar sonucunda, hakkındaki suçlamalarının tamamının asılsız ve uydurma olduğu ortaya çıkarıldı. '''8 Şubat 1956''' tarihli SBKP kararıyla itibarı iade edildi. |
| − | |||
| − | Stalin'in ölümünden sonra başlatılan soruşturmalar sonucunda, hakkındaki suçlamalarının tamamının asılsız ve uydurma olduğu ortaya çıkarıldı. '''8 Şubat 1956''' tarihli SBKP kararıyla itibarı iade edildi. | ||
==Kaynakça== | ==Kaynakça== | ||
[[Kategori: Önemli Kişiler]] | [[Kategori: Önemli Kişiler]] | ||
15.55, 8 Ocak 2022 tarihindeki hâli
Şalva Eliava (1883-1937) Ğanir doğumlu siyasetçidir.
İsmi
Eliava soyadı, Kolhik soyadı kalıplarının Laz toplumuna özgü varyantı olan "-VA /-AVA" ekli örneklerinden biridir. Bununla birlikte doğduğu köy ve ailesi Megrel kimliği ile tanınır.
Hayatı
18 Eylül 1883'te Samtredia kasabası yakınlarındaki Ğanir köyünde doğdu. Babasını erken yaşlarda kaybetti. Avukat olan ağabeyinin etkisiyle çocukluk çağlarından itibaren sosyalist ve devrimci fikirlerle tanıştı.
1903 yılında Kutais şehrinde tamamladığı lise eğitiminin ardından Petersburg Üniversitesi hukuk fakültesine girdi ve buradaki ilk senesinde RSDLP'nin yeraltı faaliyetlerine dahil oldu. 1904 yılından itibaren Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadında siyasete atıldığında 21 yaşındaydı. 1905 yılında Rusya genelinde patlak veren halk ayaklanmalarının aktif militanlarından biri olarak Kutais ve Tiflis şehirlerinde görev aldı. 1911'de tutuklandı ve sürgüne gönderildi.
1917 devriminden sonra devrim komitesinin bir üyesi olarak Kafkasya ve Orta Asya'da yerel Sovyet hükümetleri kurulması çalışmaları ile görevlendirildi. 8 Haziran 1920 tarihinde Bolşevik hükümetinin Türkiye ve İran nezdindeki tam yetkili temsilcisi olarak atandı. Lenin tarafından ortaya konulan bir prensip olan, tüm etnik toplulukların kültürel özerkliklerini ve kendi Sovyet cumhuriyetlerini kurma haklarını destekledi. Özellikle 1921 yılında Abhazya Cumhuriyeti'nin kuruluşunda, Nestor Lakoba'nın en yakın destekçilerinden biri olarak Gürcü sağcı-şovenist kesimlerin tepkisini üzerine çekti.
1922'de Gürcistan SSC Denizcilik ve Savunma Bakanlığı görevlerini, 1927 yılından itibaren de, Gürcistan'ın da içinde olduğu Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Konseyi başkanlığını üstlendi. Bu dönemde Megrel toplumunun kültürel özerklik taleplerine destek verdi ve 1930 yılında bunu açıkça ilan etti. Bu tavrı, yerel Gürcü şovenist odaklarla arasının iyice açılmasına neden oldu.[1] 1931 yılında merkeze çekilde ve sonrasında sırasıyla Sovyetler Birliği Dış Ticaret bakan yardımcılığı, Hafif Sanayi bakan yardımcılığı gibi siyasetten uzak görevlere atandı.
İlerleyen yıllarda Stalin tarafından başlatılan bolşeviklere yönelik tasfiye rüzgarlarını kendi lehlerine bir fırsata çeviren ve o sıralarda Stalin himayesinde en güçlü dönemlerini yaşayan Gürcü şovenist odakların imha hedeflerinden biri oldu. Yakın dostlarından Nestor Lakoba'nın zehirlenerek öldürülmesinden bir süre sonra, o da 22 Mayıs 1937'de hakkındaki bazı ihbar mektupları gerekçe gösterilerek vatana ihanet suçlamasıyla tutuklandı. G. Mgaloblişvili ve Ş. Matikaşvili isimli iki Gürcü'nün imzasını taşıyan bu ihbar mektupları, Stalin'e yönelik bir suikast planı ile birlikte Kızıl Ordu'nun Güney Kafkasya'daki durumu ile ilgili hem İngiltere ve Fransa'ya hem de Almanya'daki Nazi hükümetine ve askeri istihbaratına rapor verdiğine dair iddialar içermekteydi.
3 Aralık 1937 tarihinde kurşuna dizilerek infaz edildi. Stalin'in ölümünden sonra başlatılan soruşturmalar sonucunda, hakkındaki suçlamalarının tamamının asılsız ve uydurma olduğu ortaya çıkarıldı. 8 Şubat 1956 tarihli SBKP kararıyla itibarı iade edildi.
Kaynakça
- ↑ Timothy Blauvelt (2014) "The ‘Mingrelian Question’: Institutional Resources and the Limits of Soviet Nationality Policy" s.1002