Guguda

Guguda

Guguda, İstanbul'un 950 km doğusunda, Ğorğor Deresi vadisinin birkaç km batısında yer alan bir köydür.

Tarihi boyunca yüksek ahlaki standartların, erdemli, dürüst ve kibar insanların diyarı olarak ülke genelinde adını duyurmuş meşhur bir yöredir.

İsim

Çeşitli kaynaklarda "Kukuta, Kukuda, Guguta" gibi telaffuzlarla da geçen ismin sözkökenine dair farklı tezler olsa da, onu yörede Guguk kuşu anlamında kullanılan "Gugu" köküyle ve [GUGU + TA] şeklinde açıklayan yaygın görüş daha makul görünür.

Tarih

İmparatorluk devrinde ve erken Osmanlı egemenliğinde bahsi geçmeyen bu köyün ilk kez, 16. yüzyılda bölgeye Mardin'den sürgün olarak gelen Şıdo aşireti mensubu bir Kürt aile tarafından iskana açıldığına ilişkin bir rivayet mevcut olmakla birlikte, bu iddia henüz resmi belgelere veya genetik verilere dayalı olarak ispatlanmamıştır. Farklı bazı etik değer anlayışlarıyla bölge genelinden ayrışan ve bu nedenle nispeten izole bir görünüm sergileyen Gugudalılara, bilhassa ulaştırma araçlarındaki özel mülkiyete karşı net tavırları nedeniyle komşularınca olumsuz bir imaj yüklenmeye çalışılmıştır. Osmanlı döneminde, coğrafi konumu itibarı ile hem doğusunda hem batısında, sahilden güneye uzanan yayla kafilelerinin ve ticari kervanların iki ayrı geçiş yoluna da yakın bir noktada olması, Gugudalıların bu avantajı kullanarak her iki güzergahta özellikle varlıklı yolculara yönelik kamulaştırma eylemlerine girişmelerine zemin oluşturmuştur. Bu faaliyetlerinde, ilkesel bir tercihle, eşek ve katırlardan ziyade o devirlerde zenginlik ve imtiyaz alameti olan atlı yolculara ve atlarına odaklanmış olmaları, "at hırsızı" gibi mesnetsiz bir yakıştırmaya maruz kalmalarına yol açmıştır. Günümüzde bile bu haksız yafta, Guguda'ya ve Gugudalılara yönelik karalama girişimlerinde insafsızca kullanılmaya devam etmektedir.

Tavsiyeler

• Ulaşım: Özel araçlar için; Kuzey-Güney doğrultusunda Karadeniz sahilini Bayburt'a bağlayan D912 karayolu, geniş modern asfalt zeminiyle, köyün 2 km kadar batısından hızlı ve güvenli bir geçiş güzergahıdır. Hafif virajlı, rampalı ama herhangi bir trafik lambası bulunmayan bu kesimde 120-130 km/s'e kadar sürat yapılabilir.