"Muhlama" sayfasının sürümleri arasındaki fark
| 5. satır: | 5. satır: | ||
Karakteristik -ma sonekli Türkçe yemek isimleri formu ile uyumludur. Trabzon'un batısında kalan sahil şeridinde, diğer Türkçe isimlendirmeleri olan "Kuymak" ve "Yağlaş" terimleri daha yaygındır. | Karakteristik -ma sonekli Türkçe yemek isimleri formu ile uyumludur. Trabzon'un batısında kalan sahil şeridinde, diğer Türkçe isimlendirmeleri olan "Kuymak" ve "Yağlaş" terimleri daha yaygındır. | ||
| − | Uzak geçmişi ve dolayısıyla arkaik bir yerli isimlendirmesinin varlığı ise henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak aynı bölgede [[ | + | Uzak geçmişi ve dolayısıyla arkaik bir yerli isimlendirmesinin varlığı ise henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak aynı bölgede [[Can]] kabilelerinin tarihsel yerleşim alanıyla tam olarak örtüşen [[Trabzon]] ve Rize'nin yüksek kesimlerinde, konuşulan dilden bağımsız olarak "havits" adıyla bilinmektedir. Öte yandan havits terimi Ermenice'de de benzer içeriğe sahip bazı yemek türleri için kullanılmaktadır. Bu ortak terminolojinin etkileşim yönünü ve kökenini belirleyebilmek ise daha fazla araştırma gerektirmektedir. |
== Tarih == | == Tarih == | ||
| − | Mısır bitkisinin bölgeye ulaşmasından önceki dönemlerde muhlama yapımında muhtemelen darı unu kullanılmaktaydı. Zira kadim dönemlerden beri [[Kolhis]] coğrafyasının temel tahılı olan darı bitkisi, geç 14. yüzyıl kayıtlarında dahi bölgede sevilerek tüketilen tek tahıl ürünüydü ve mısıra benzer şekilde kavrularak işlenmekteydi. <ref>Ahmet | + | Mısır bitkisinin bölgeye ulaşmasından önceki dönemlerde muhlama yapımında muhtemelen darı unu kullanılmaktaydı. Zira kadim dönemlerden beri [[Kolhis]] coğrafyasının temel tahılı olan darı bitkisi, geç 14. yüzyıl kayıtlarında dahi bölgede sevilerek tüketilen tek tahıl ürünüydü ve mısıra benzer şekilde kavrularak işlenmekteydi.<ref name=":0">Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "[https://www.amazon.com.tr/Trabzon-İmparatorluğu-3-Cilt-Ahmet-Zehiroğlu/dp/6058103207/ Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)]" s.46</ref> |
Bölgeye buğdayın yaygın olarak girişinden çok daha sonraki bir dönemde 17. yüzyılda ulaşan <ref>Hasan Eren (1999) "Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü" s.295</ref> mısır bitkisi ise, yüksek verimi ve düşük üretim maliyeti sayesinde hızlı bir şekilde darının yerine ikame olmuştur. Böylelikle kadim çağlardan beri darı unuyla yapılmış olan tüm yerel unlu mamüllerde ve yemeklerde 19. yüzyıldan itibaren neredeyse tamamen mısır unu kullanımına geçilmiştir. | Bölgeye buğdayın yaygın olarak girişinden çok daha sonraki bir dönemde 17. yüzyılda ulaşan <ref>Hasan Eren (1999) "Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü" s.295</ref> mısır bitkisi ise, yüksek verimi ve düşük üretim maliyeti sayesinde hızlı bir şekilde darının yerine ikame olmuştur. Böylelikle kadim çağlardan beri darı unuyla yapılmış olan tüm yerel unlu mamüllerde ve yemeklerde 19. yüzyıldan itibaren neredeyse tamamen mısır unu kullanımına geçilmiştir. | ||
13.36, 22 Ocak 2022 itibarı ile sayfanın şu anki hâli
Muhlama, asıl olarak Doğu Karadeniz havzasının güney sahillerinde ve ayrıca bölgenin komşusu olan iç kesimlerde yaygın olarak tüketilen bir yemek türüdür. Tereyağı, un ve peynir ile yapılır.
İsim
Karakteristik -ma sonekli Türkçe yemek isimleri formu ile uyumludur. Trabzon'un batısında kalan sahil şeridinde, diğer Türkçe isimlendirmeleri olan "Kuymak" ve "Yağlaş" terimleri daha yaygındır.
Uzak geçmişi ve dolayısıyla arkaik bir yerli isimlendirmesinin varlığı ise henüz tam olarak bilinmemektedir. Ancak aynı bölgede Can kabilelerinin tarihsel yerleşim alanıyla tam olarak örtüşen Trabzon ve Rize'nin yüksek kesimlerinde, konuşulan dilden bağımsız olarak "havits" adıyla bilinmektedir. Öte yandan havits terimi Ermenice'de de benzer içeriğe sahip bazı yemek türleri için kullanılmaktadır. Bu ortak terminolojinin etkileşim yönünü ve kökenini belirleyebilmek ise daha fazla araştırma gerektirmektedir.
Tarih
Mısır bitkisinin bölgeye ulaşmasından önceki dönemlerde muhlama yapımında muhtemelen darı unu kullanılmaktaydı. Zira kadim dönemlerden beri Kolhis coğrafyasının temel tahılı olan darı bitkisi, geç 14. yüzyıl kayıtlarında dahi bölgede sevilerek tüketilen tek tahıl ürünüydü ve mısıra benzer şekilde kavrularak işlenmekteydi.[1]
Bölgeye buğdayın yaygın olarak girişinden çok daha sonraki bir dönemde 17. yüzyılda ulaşan [2] mısır bitkisi ise, yüksek verimi ve düşük üretim maliyeti sayesinde hızlı bir şekilde darının yerine ikame olmuştur. Böylelikle kadim çağlardan beri darı unuyla yapılmış olan tüm yerel unlu mamüllerde ve yemeklerde 19. yüzyıldan itibaren neredeyse tamamen mısır unu kullanımına geçilmiştir.
İçerik
Un dışında, muhlamanın diğer temel bileşenleri olan peynir ve tereyağı için, bölgeye özgü yerel otantik süt ürünleri tercih edilir. Bunlar genellikle yüksek rakımlı yaylalarda üretilirler ve bu yemeğe kendine has lezzetini veren asli içeriği oluştururlar. Bazı lokal muhlama çeşitlerinde ise kaymak, yoğurt gibi ek katkılar da kullanılır.
Tavsiyeler
- Nerede Yenilir? : Menülerinde Doğu Karadeniz mutfağına ağırlık veren lokantalarda genellikle her zaman bulunabilir.
- Nerede Yenilmez? : Muhlama yerine "mıhlama" tabirini kullanan yerlerde kesinlikle denenmemesi önerilir.
Kaynakça
- ↑ Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)" s.46
- ↑ Hasan Eren (1999) "Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü" s.295