"Ğomi" sayfasının sürümleri arasındaki fark

13.07, 14 Aralık 2023 tarihindeki hâli

Ğomi (Fotoğraf: Kan Zhang)

Ğomi, Doğu Karadeniz mutfağının bilinen en eski yemeklerinden biridir.

İsim

İsmini eski çağlarda Kolhis coğrafyasının temel tahılı olan yerel bir darı türünden alır. Günümüzde de modern Kolh dillerinde *ĞOM- olarak adlandırılan darı; mısırın ve buğdayın büyük ölçüde onun yerini almasından evvel bölgenin temel besin kaynaklarından biriydi. Çoğu yerde onunla aynı adı taşıyan bu yemek, Megrelia'nın bazı kısımlarında "Gomis Ğomi" veya "Mamalika" olarak da bilinir.

Tarih

14. yüzyıl kayıtlarında kavrularak yapılan bir çeşidinden bahsedilir dahi bölgede sevilerek tüketilen tek tahıl ürünüydü ve mısıra benzer şekilde kavrularak işlenmekteydi. geçmişte muhtmelen farklı isimlerl de olsa tüm Doğu Kadeniz sahil şeridinden yaygın olan bu yemek, günmüzde sadece, tarihi Megrelia ve Guria bölgelerinde popülerdir.^[1]

İçerik

Günümüzde artık birçok yerde yapımında daha erişilebilir olan mısır ürünleri tercih edilse de, orijinali darıdan yapılır. Esasını, suda haşlanan darı kırmasının, darı unu ve peynir ile yoğrularak aynı suda pişirilmesiyle elde edilen bir lapa oluşturur. Bu lapa, üzerine Kolot Peyniri dilimleri ve bazen de nane yaprakları eklenerek servis edilir.

Tavsiyeler

Nerede Yenilir? : Menülerinde Doğu Karadeniz mutfağına ağırlık veren lokantalarda genellikle her zaman bulunabilir.

Kaynakça

↑ Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)" s.46

[:0-1] Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)" s.46

[1]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 [[Dosya:Ğomi-Mamalika.jpeg|600px|thumb|Ğomi (Fotoğraf: Kan Zhang)]]
-'''Muhlama''', asıl olarak Doğu Karadeniz havzasının güney sahillerinde ve ayrıca bölgenin komşusu olan iç kesimlerde yaygın olarak tüketilen bir yemek türüdür. Tereyağı, un ve peynir ile yapılır.
+Ğomi, Doğu Karadeniz mutfağının bilinen en eski yemeklerinden biridir.
 ==İsim==
@@ 6. satır: / 6. satır: @@
 == Tarih ==
-Mısır bitkisinin bölgeye ulaşmasından önceki dönemlerde muhlama yapımında muhtemelen darı unu kullanılmaktaydı. Zira kadim dönemlerden beri [[Kolhis]] coğrafyasının temel tahılı olan darı bitkisi, geç 14. yüzyıl kayıtlarında dahi bölgede sevilerek tüketilen tek tahıl ürünüydü ve mısıra benzer şekilde kavrularak işlenmekteydi.<ref name=":0">Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "[https://www.amazon.com.tr/Trabzon-İmparatorluğu-3-Cilt-Ahmet-Zehiroğlu/dp/6058103207/ Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)]" s.46</ref>
+. yüzyıl kayıtlarında kavrularak yapılan bir çeşidinden bahsedilir  dahi bölgede sevilerek tüketilen tek tahıl ürünüydü ve mısıra benzer şekilde kavrularak işlenmekteydi. geçmişte muhtmelen farklı isimlerl de olsa tüm Doğu Kadeniz sahil şeridinden yaygın olan bu yemek, günmüzde sadece, tarihi [[Megrelia]] ve [[Guria]] bölgelerinde popülerdir.<ref name=":0">Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "[https://www.amazon.com.tr/Trabzon-İmparatorluğu-3-Cilt-Ahmet-Zehiroğlu/dp/6058103207/ Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)]" s.46</ref>
-Bölgeye buğdayın yaygın olarak girişinden çok daha sonraki bir dönemde 17. yüzyılda ulaşan <ref>Hasan Eren (1999) "Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü" s.295</ref> mısır bitkisi ise, yüksek verimi ve düşük üretim maliyeti sayesinde hızlı bir şekilde darının yerine ikame olmuştur. Böylelikle kadim çağlardan beri darı unuyla yapılmış olan tüm yerel unlu mamüllerde ve yemeklerde 19. yüzyıldan itibaren neredeyse tamamen mısır unu kullanımına geçilmiştir.
 == İçerik ==
-Un dışında, muhlamanın diğer temel bileşenleri olan peynir ve tereyağı için, bölgeye özgü yerel otantik süt ürünleri tercih edilir. Bunlar genellikle yüksek rakımlı yaylalarda üretilirler ve bu yemeğe kendine has lezzetini veren asli içeriği oluştururlar. Bazı lokal muhlama çeşitlerinde ise kaymak, yoğurt gibi ek katkılar da kullanılır.
+Günümüzde artık birçok yerde yapımında daha erişilebilir olan mısır ürünleri tercih edilse de, orijinali darıdan yapılır. Esasını, suda haşlanan darı kırmasının, darı unu ve peynir ile yoğrularak aynı suda pişirilmesiyle elde edilen bir lapa oluşturur. Bu lapa, üzerine [[Kolot Peyniri]] dilimleri ve bazen de nane yaprakları eklenerek servis edilir.
 == Tavsiyeler ==
 *'''Nerede Yenilir? :''' Menülerinde Doğu Karadeniz mutfağına ağırlık veren lokantalarda genellikle her zaman bulunabilir.
-*'''Nerede Yenilmez? :''' Muhlama yerine "mıhlama" tabirini kullanan yerlerde kesinlikle denenmemesi önerilir.
 == Kaynakça ==