Ğeorgi Amiruç
Ğeorgi Amiruç (? <1410–1470> ?) Trabzon doğumlu stratejist, diplomat, filozof ve hezarfendir.
Trabzon İmparatorluğu'nun siyasi temsilcisi olarak katıldığı Floransa Konsili başta olmak üzere, Avrupa'da genellikle diplomatik kariyeri ile tanınır. Rönenans döneminde, İtalya'da entelektüel birikimiyle itibar sahibi olmuş en önemli yabancı figürlerinden biridir.
İsim
Soyadı, günümüze ulaşabilmiş mektuplarında yer alan kendi imzasında “Amiruçi” şeklinde okunur. [1] O dönemde Trabzon'da kullanılan tipik soyadı eklerini içermeyen bu soyadı, hakkında merak uyandıran ve henüz açıklığa kavuşmamış ilginç detaylardan biridir.
Yaşamı
Hayatının ilk dönemleri ve sonu hakkında bilgi bulunmamaktadır.
Akademik eğitimini kendi çağının en önemli bilim ve felsefe merkezlerinden biri olan Trabzon şehrinde tamamlamıştır. Sosyal bilimler dışında matematik, coğrafya ve tıp gibi bir dizi pozitif bilim dalındaki yetkinliğiyle de, ülkesinin yetiştirdiği en önemli hezarfenlerden biridir. Bu niteliğiyle Trabzon imparatorunun bilim danışmanı ve özel elçisi ünvanını kazanmıştır.
Uluslararası düzeyde ilk kez 1439 yılında, perde arkasında giderek Trabzon-Bizans husumetinin hesaplaşma alanlarından biri haline gelmekte olan Floransa Konsili toplantılarının son oturumlarında, bilgili bir filozof ve başarılı bir diplomat olarak dikkat çekmiştir. Konsil sürecinde Ortodoks cephesinin üst danışma kurulunda Trabzon kanadının temsilcisi olarak yer alan Amiruç, oturumlara bizzat katılan Bizans hükümdarının Trabzon İmparatorluğu aleyhine kurguladığı planları, zekice taktik hamleleriyle boşa çıkartarak üstün bir diplomasi örneği sergilemiştir. 1449 yılında yine Trabzon imparatorunun özel elçisi olarak İtalya'ya, bu kez Cenova Cumhuriyeti ile barış müzakerelerini yürütmek üzere gönderilmiştir. Cenova'da birkaç ay süren bu görüşmelerin ardından, dönüş yoluna girmeden önce, imparatora kız bakmak için Ceneviz dükünün, Spezia şehri yakınlarındaki Sarzana kasabasında bulunan şatosunu da ziyaret etmiştir. [2]
Bu son ziyaretleri ile ilgili Ceneviz kayıtlarında, ismi ve ünvanı şu şekilde yazılıdır:
"...Dominus Georgius Amiruci, Legatus Serenissimi Domini Imperatoris Trapesunte...” [2]
1461 yılında Trabzon İmparatorluğu'nun kan dökülmeden Osmanlı Sultanlığı'na teslim olması sürecinde de yine diplomat kimliğiyle önemli rol oynamış, sonrasında Sultan Mehmed (II.)'in bilim danışmanlığına tayin edilerek bu görevinde de önemli çalışmalara imza atmıştır.
Eserleri
Trabzon dönemindeki muhtemel eserlerine dair bilgi yoktur. Buna rağmen, günümüze kadar ulaşabilmiş bazı felsefi risaleleri ile birkaç şiiri dışında, şahsi mektupları ve yazıya döktüğü Sultan Mehmed(II.)'le yaptığı felsefe sohbetleri önemli metinler olarak kabul edilir. Ayrıca 1465 yılında hazırladığı yekpare Batlamyus atlası ve çevirisi de önemli bir eseridir.
Kaynakça
- ↑ Martin Jugie (1939) "La lettre de Georges Amiroutzès au duc de Nauplie Demetrius sur le concile de Florence" s.81
- ↑ 2,0 2,1 Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)" s.206-221, 269-273