Lohine
Lıhnı, Trabzon'un 300 km kuzeyinde, Gudauta kasabası yakınlarında bir köydür.
Orta Kolhis'in kuzey kesiminde, tarihi Abazgia toprakları içinde Hipsta ırmağının kenarında yer alır. Abaza tarihi ve kültüründe büyük önem taşıyan çok eski bir yerleşim alanı üzerinde kuruludur.
İsmi
Rus egemenliği döneminden itibaren yazılı kayıtlara Rusça fonetiği ile uyumlu şekilde Lıhnı (Lykhny) olarak kaydedilen isim, köyün eski yerli sakinlerince Louhin (Loukhin) olarak telaffuz edilir. Kendisi de bu köyden olan dilbilimci Konstantin Şakrıl'a göre; ismin en eski orjinal şekli Abazaca "Prens Lao'nun veya Lou'nun yaşadığı yer" anlamına gelen [LAUKHIN] veya [LOUKHIN] olabilir.[1] Öte yandan köyün daha önceki devirlere ait bazı haritalarda Loğine ve Lohin şekillerinde görünen isimlendirmeleri de sözkökenini saptayabilmeyi daha da zorlaştırır. Megrelce'deki "Zufu" adlandırması ise, Osmanlı egemenliği döneminde bu köy için kullanılan "So[ğ]uksu" adının bozularak ödünçlenmesi gibi görünür.[2]
Tarihi
Köyün 18. yüzyıldan itibaren kayıtlarda görülen mevcut ismi ile ne zaman kurulduğuna dair net bir bilgi yoktur. Ancak içindeki ve çevresindeki tarihi yapılar, burasının Kolhis uygarlığı zamanına dek uzanan kadim bir yerleşim geçmişi olduğuna işaret eder. Köyün özellikle Abaza toplumunun tarihinde önemli bir yeri vardır. Yakınlarında yer alan Abaanta kalesi, Abaza Prensliği'nin Roma dönemindeki yönetim merkezidir. 1818 yılında ölen son bağımsız Abaza hükümdarı Georgi Çaçba'nın bu köyde bulunan sarayı ise 1866 yılındaki işgal sırasında Ruslar tarafından yıkılmıştır.
Muhtemelen bu geçmişine dayalı olarak köye atfedilen kutsiyet günümüzde de sürmektedir. Abaza toplumunun en önemli kollektif siyasi kararları günümüzde bile bu köyün Lıhnaşta isimli meydanında alınır veya bu meydanda duyurulur. (Bu işlevi ve konumu ile Lıhnı köyünün önemi, Bask kültüründe Gernika kasabasına atfedilen anlam ile karşılaştırılabilir niteliktedir.)
Tavsiyeler
- Nerede Ne Alınır? Lıhnı köyü, tüm benzersiz niteliklerinin yanında kadim Kolhis şarapçılığının günümüzdeki başarılı temsilcilerinden biridir. Köyün kendi adıyla markalaşan şarabı, uluslararası üne sahiptir ve ziyaretçilerinin en fazla rağbet ettiği hediyelik ürünüdür.[3]
- Nerede Ne Görülür? Her sene Ekim ayında kasaba meydanında düzenlenen bağbozumu festivali, otantik folklor gösterilerinden, kadim Abaza geleneklerini yansıtan ilginç ritüellere kadar birçok ilgi çekici etkinliğe ev sahipliği yapar.
Önemli Kişiler
- Nestor Lakoba (1893-1936) Siyasetçi.
- Georgi Cicaria (1914-1988) Tarihçi.
- Konstantin Şakrıl (1899-1992) Eğitimci, Dilbilimci, Halkbilimci.