Grigori Şoniadi

Giorgio di Trebisonda (Trabzonlu Ğeorgi)

Grigori Şoniadi (?<1250-1320) Trabzon uyruklu hekim ve astronomdur.

Kariyeri boyunca hiç ayrılmadığı İtalya'da, özellikle Antik Yunanca'dan yaptığı çevirilerle, felsefe, hitabet ve astronomi üzerine yazdığı eserlerle İtalyan Rönesansı döneminin önemli emektarlarından biri olmuştur.

İsim

(Latince:Gregorius Choniades, Rumca:Grēgorios Chioniadēs)

Hayatı

Yaşına ilişkin kendi yorumlarına dayanılarak 1250 yılndan önceki bir tarihte doğmuş olabileceği düşünülür, ancak doğum yeri bilinmemektedir. Bununla birlikte hayatının son dönemini geçirdiği Trabzon'a yerleşme kararı aldığı sıralarda kullandığı "...artık kendi milletimin hizmetindeyim..." şeklindeki bir ifadesi, onun menşeinin Kolhis çevresinden, büyük ihtimalle de Trabzon civarından olduğuna işaret eder.

İran'da mezhep çatışmalarının başlaması üzerine 1307 yılından itibaren orada toplayabildiği astronomi eserlerini Trabzon'a taşımaya başladı. Bu kitapların çoğu Şemseddin Buharî, Nasireddin Tusî, Hazinî, Şirvanî ve kendisinin de öğrencisi olduğu, Tebriz rasathanesi kurucusu Fahreddin Tebrizî gibi İranlı astronomlara aitti. Oradaki en büyük destekçisi olan İlhanlı başvezir Reşidüddin'in de gücünü kaybetmeye başlaması ve hayatının tehlikeye girmesi üzerine, kendisine yapılan teklifi kabul ederek Trabzon'a yerleşmeye karar verdi. Kesin tarihi bilinmemekle birlikte, mektuplaşmalarının sona erdiği 1320 yılı civarında ölmüş olabileceği düşünülür.

Eserleri

Trabzonlu Ğeorgi'nin Almagest için yazdığı şerhte, Merkür gezegeninin yörüngesine dair yorumları ve çizimi. (1451)

Çoğunluğu ölümünden sonra yayınlanmış olmakla birlikte, birçok eseri günümüze kadar ulaşmıştır.

Latince yazdığı eserleri:

• Rhetorica, Libri V, Venezia, (1470)

Rumca yazdığı eserleri:

• Epístola ad excelsissimum sacratissimumque Regem Romanorum Joannem Palaeologum, Ingolstadt, (1604)

Çevirileri:

• Eusebius Pamphili de Praeparatione Evangelica a Giorgio Trapezuntio traductus, Venezia, (1470)