*Nana

Okune sitesinden
Okune (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 10.00, 8 Mayıs 2021 tarihli sürüm (→‎Yayılımı)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Ana Tanrıça, MÖ 6000 civarı (Anadolu Medeniyetleri Müzesi)

*Nana, kadim Kolhis dillerinde ve Ön Kafkas dillerinin ortak temel sözcük haznesinde "Anne" anlamını taşır.

Günümüzde Orta Kolhis bölgesinde "Nana" şekliyle kullanımı devam ederken, kuzey kesimlerinde "Nan", güneyde ise "Nene" şeklinde telaffuz edilir ve aynı anlamda kullanılır.

Yayılımı

Kolhis dışındaki Paleo Kafkas kökenli diğer Batı asya dilleri için de belirleyici ve ayırt edici temel sözcüklerden biridir. Çeçence'de "Nāna", İnguşça'da "Nana", Udice'de "Nana", Kabadeyce'de "Nāna", Adigece'de ise "Nān" formuyla yer alır.

Kafkasik olmayan komşu dillerdeki en ilginç ödünçlenmesi ise Anadolu Türkçesindedir. Türkî dillerin temel sözcük haznesindeki karşılığı [*ÖG] olmasına rağmen, Anadolu'da onun yerini "Ana" formuyla almış, İstanbul Türkçesine ise "Anne" varyantıyla geçmiştir. Aynı şekilde ödünçlenen bir diğer formu "Nene" ise "Büyük Anne" anlamını üstlenmiştir. Bunun dışında Kafkasya ile coğrafi yakınlığı veya muhtemel ilişkisi olan kuzeydeki diğer bazı Türkî dillerde de benzer ödünçlenmeler görülür. Böylesine en temel düzeyde gerçekleşen bu sözcük alışverişlerinin sosyolojik ve antropolojik koşulları ise henüz açıklanabilmiş değildir.

Etkileşimi

Anahita [1]

Kaynakça

  1. Manya Saadi-nejad (2019) "Anāhitā: Transformations of an Iranian Goddess" s.15-30, 76-81