Mehmet Ezber
Mehmet Ezber (1932 - 2016) Koğans doğumlu eğitimci ve yazardır.
Hayatı
11 Ocak 1932 tarihinde Koğans kasabası yakınlarındaki Zimon köyünde doğdu.
İlköğrenimini kendi köyünde tamamladı. 1944 yılında, o sıralarda köyleri gezerek başarılı çocukları Köy Enstitüleri'ne yönlendiren bir öğretmenin yardımıyla, Pulur Köy Enstitüsü'ne yazıldı. Oradan beş yıl süren eğitiminin ardından mezun olduktan sonra Trabzon merkezi ve çevresindeki çeşitli okullarda ilkokul öğretmeni olarak görev yaptı. Bu süreçteki ikinci görev yeri olan Kelkit kasabası yakınlarındaki bir köy okulunda, 1955'den itibaren geçirdiği üç sene, onun Köy Enstitüsü'nde kazandığı sorgulama ve akıl yürütme bilincinin yaşamını nasıl dönüştürmekte olduğunu ilk kez hissedeceği yer oldu. Burada köyün imamı ile yaşadığı bir diyaloğu, bu kaçınılmaz dönüşümün çevresine yansımasının en çarpıcı örneği olarak, sonraki yıllarda şu şekilde anlatacaktı:
"...Tezekle ısınılan, soğukları çok daha keskin bir köydü. Burada da üç yıl kaldım. O arada iyi de bir dindar oldum bu köyde. Bu konuda ders aldığım bir hocayla bir söyleşi yapalım dedim. Elime geçen Türkçe bir Kur’an’ı, hocamla okuyup değerlendirirken, hocam birden durdu: 'Bak Mehmet öğretmen, senin bu imanın devam etmeyecek. Çünkü sen, iman yerine aklı kullanıyorsun. Yakın zamanda sen, dinle ilgili hiçbir şeye inanmayacaksın. Her şeyin neden ve niçin'ini soruyorsun. Kur’an okurken, aklı değil, imanı kullanacaksın' dedi bana..." [1]
O köyün imamı gerçekten de haklı çıkacaktı. Sonraki birkaç yıl içinde başlayan ve 1960'lı yıllarda hızlanan dönüşüm sürecindeki ilk sıçramayı yine kendisi, seneler sonra şu şekilde anlatacaktı:
"...İlk elime geçen de Politzer’in 'Felsefenin Başlangıç İlkeleri' oldu. On yaprak yetti bana. Onu okuduktan sonra dünya duruldu. Kafamdaki kalıpların hepsi yıkıldı. Üst üste harçsız dizilmiş tuğla duvara bir tekme vurursun yıkılır ya, öyle yıkıldı!..." [2]
1970 yılında Trabzon Fatih Eğitim Enstitüsü Edebiyat Grubu öğretmenliğini bitirdi. İlk görev yeri olan Amasya'a tayin edildikten bir sonra geri dönerek, Trabzon şehir merkezi ile çevresindeki kırsal bölgelerde Gogoçli ve Haruksa gibi farklı köylerdeki orta öğrenim kurumlarında öğretmenlik yaptı.
21 Mart 1980 tarihinde, KTÜ Mühendislik Fakültesi son sınıf öğrencisi olan oğlu Kahraman Ezber, Trabzon'da sokak ortasında çapraz ateşle kurşunlanarak öldürüldü.[3]
1981 yılında emekli olduktan sonra köyüne döndü. Orada uzun seneler kitaplarıyla başbaşa bir köy hayatı yaşadı. 1991'de İstanbul'da taşındı.
19 Mart 2016 tarihinde İstanbul'da öldü.
Mezarı Zimon köyünde, oğlu Kahraman Ezber'in mezarının yanındadır.
Eserleri
Ders Kitabı
- Türkiye Türkçesinin Dilbilgisi (2005)
Kaynakça
- ↑ Emin Şir, Şenol Morgül (2016) "Mehmet Ezber (1932-2016): Aklını katarsan kafir olursun"
- ↑ Emin Şir, Şenol Morgül (2016) "Mehmet Ezber (1932-2016): Aklını katarsan kafir olursun"
- ↑ Burhan Öztürk (2018) "Adı gibi bir devrimci; Kahraman Ezber"
- ↑ Ahmet İncegil (2020) "Unutulmaz Eğitim Emekçisi: Mehmet Ezber (1932-20 Mart 2016)"