*Nana
*Nana, kadim Kolhis dillerinde ve Ön Kafkas dillerinin ortak temel sözcük haznesinde "Anne" anlamını taşır.
Günümüzde Orta Kolhis bölgesinde "Nana" formuyla varlığını sürdürürken, kuzey kesimlerinde "Nan", güneyde ve batıda ise "Nena" ve "Nene" şeklinde telaffuz edilir ve aynı anlamda kullanılır.
Yayılımı
Kolhis dışındaki Paleo Kafkas kökenli diğer Batı Asya dilleri için de belirleyici ve ayırt edici temel sözcüklerden biridir. Çeçence'de "Nāna", İnguşça'da "Nana", Udice'de "Nana", Kabadeyce'de "Nāna", Adigece'de ise "Nān" formuyla yer alır.
Kafkasik olmayan komşu dillerdeki en ilginç ödünçlenmesi ise Anadolu Türkçesindedir. Türkî dillerin temel sözcük haznesindeki karşılığı [*ÖG] olmasına rağmen, Anadolu'da onun yerini "Ana" formuyla almış, İstanbul Türkçesine ise "Anne" varyantıyla geçmiştir. Aynı yönde ödünçlenen bir diğer formu "Nene" ise "Büyük Anne" anlamını üstlenmiştir. Bunun dışında Kafkasya ile coğrafi yakınlığı veya muhtemel ilişkisi olan diğer bazı Türkî ve İranî dillerde de benzer ödünçlenmeler görülür.[1] Ancak böylesine en temel düzeyde gerçekleşen bu sözcük alışverişlerinin sosyolojik ve antropolojik koşulları ise henüz açıklanabilmiş değildir.
Etkileşimi
Doğrudan aslî sözcük hazneleri üzerinden gerçekleşen alışverişlerin dışında, [*NANA] daha muğlak bazı kültürel etkileşimlerde de izi sürülebilen bir anahtar işlevi taşır. Örneğin kimi Avrupa dillerinde "anne" anlamında kullanılan ikincil alternatif sözcülerden bazılarının, Neolitik dönemlerde ve Bronz Çağı öncesinde, Anadolu üzerinden Akdeniz'e ve Avrupa içlerine yönelen yerli Kafkasik tarımcı topluluklar vasıtasıyla taşınan dilbilimsel izler olması muhtemeldir.
Ayrıca Anadolu ve Kafkasya'nın en eski kadim yerlileri olan Paleo Kafkasik toplumların, Semitik ve Hind-Avrupa dillerini temsil eden diğer kültürlerin aksine anaerkil toplum yapılarını geç dönemlere dek sürdürmüş olmaları, bahsi geçen yabancı kültürlerle inanç temelli etkileşimlerin yönü açından [*NANA] kavramını belirleyici kılar. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Sümer kültürünün inanç sisteminde yer alan İnanna ve Nanna tanrıçaları ile Erken İran mitolojisinin önemli figürlerinden olan Anahita tanrıçası bu türden etkileşimlerle doğrudan ilişkili görünür.[2]