Trabzon İbrişimi
Geçmişte Trabzon'un önemli ihraç ürünlerinden biri olan ve üstün kalitesi ile nam salan kalın bükümlü bir ipek iplik türüdür.
İsmi
İbrişim, Farsça ipek anlamına gelen "Abreşem" sözcüğünden gelir. Muhtemelen, ilk kez Trabzon'da ortaya çıkan bu ipek eğirme tarzını tanımlamak için "Trabzon İbrişimi" terimi kullanılmış, zaman içinde imalatı başka yerlere de yayılınca Türkçede anlam değiştiren ibrişim sözcüğünün kendisi kalın bükümlü ipek ipliği anlamı kazanmıştır. Buna karşılık asırlar boyunca Trabzon'dan Avrupa'ya ihraç edilmiş olan bu ürün, özellikle İngilizcede halâ "Trebizond Silk" olarak bilinir ve bu şekilde markalaşmıştır.
Tarihi
Üretim teknikleri açısından geçmişi, her ikisi de kadim yerli Kolhis kültürüne dayanan Trabzon Kazaziyesi sanatı ve kendir iplikçiliği ile yakından ilişkilidir. Ham maddesi olan ipeğin bölgedeki geçmişi ise İpek Yolu ticaretinin en erken dönemlerine kadar uzanır. Ancak bölgede yakın zamanlara kadar süren arkeolojik kazı (örtülü) yasağı nedeniyle, ibrişim de dahil olmak üzere bu ürünlerin özgün yerel üretim tekniklerinin geçmişini aydınlatabilecek araç gereç bulgularına henüz ulaşılamamıştır.
Trabzon İbrişimi tabiri ilk kez 15. yüzyıldan itibaren Osmanlı vergi mevzuatına da girmiştir.[1] Sonraki yüzyıllarda Trabzon limanından İstanbul'a ve Avrupa ülkelerine gönderilen mallar arasında yer almaya devam etmiş, yöreye özgü bir emtia olarak önemini ve marka değerini 19. yüzyıla kadar sürdürmüştür.[2]