Ğomi

Okune sitesinden
Okune (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 13.37, 12 Aralık 2023 tarihli sürüm
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Ğomi (Fotoğraf: Kan Zhang)

Muhlama, asıl olarak Doğu Karadeniz havzasının güney sahillerinde ve ayrıca bölgenin komşusu olan iç kesimlerde yaygın olarak tüketilen bir yemek türüdür. Tereyağı, un ve peynir ile yapılır.

İsim

İsmini eski çağlarda Kolhis coğrafyasının eski temel tahılı olan yerel bir darı türünden alır. Tüm Kolhik dillerde *ĞOM- olarak bilinen bu bitki, mısırın ve buğdayın büyük ölçüde onun yerini almasından evvel bölgenin temel besin kaynaklarından biriydi. Çoğu yerde onunla aynı adı taşıyan bu yemek, Megrelia'nın bazı kısımlarında "Gomis Ğomi" veya "Mamalika" olarak da adlanıdırılır.

Tarih

Mısır bitkisinin bölgeye ulaşmasından önceki dönemlerde muhlama yapımında muhtemelen darı unu kullanılmaktaydı. Zira kadim dönemlerden beri Kolhis coğrafyasının temel tahılı olan darı bitkisi, geç 14. yüzyıl kayıtlarında dahi bölgede sevilerek tüketilen tek tahıl ürünüydü ve mısıra benzer şekilde kavrularak işlenmekteydi.[1]

Bölgeye buğdayın yaygın olarak girişinden çok daha sonraki bir dönemde 17. yüzyılda ulaşan [2] mısır bitkisi ise, yüksek verimi ve düşük üretim maliyeti sayesinde hızlı bir şekilde darının yerine ikame olmuştur. Böylelikle kadim çağlardan beri darı unuyla yapılmış olan tüm yerel unlu mamüllerde ve yemeklerde 19. yüzyıldan itibaren neredeyse tamamen mısır unu kullanımına geçilmiştir.

İçerik

Un dışında, muhlamanın diğer temel bileşenleri olan peynir ve tereyağı için, bölgeye özgü yerel otantik süt ürünleri tercih edilir. Bunlar genellikle yüksek rakımlı yaylalarda üretilirler ve bu yemeğe kendine has lezzetini veren asli içeriği oluştururlar. Bazı lokal muhlama çeşitlerinde ise kaymak, yoğurt gibi ek katkılar da kullanılır.

Tavsiyeler

  • Nerede Yenilir? : Menülerinde Doğu Karadeniz mutfağına ağırlık veren lokantalarda genellikle her zaman bulunabilir.
  • Nerede Yenilmez? : Muhlama yerine "mıhlama" tabirini kullanan yerlerde kesinlikle denenmemesi önerilir.

Kaynakça

  1. Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "Trabzon İmparatorluğu (3.Cilt)" s.46
  2. Hasan Eren (1999) "Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü" s.295