Trabzon Ermenileri
Ağırlıklı olarak 15. yüzyıldan itibaren Trabzon şehri ve çevresi ile farklı dönemlerde Trabzon'a bağlı topraklarda varlığını sürdürmüş azınlık toplumlarından biridir.
Tarih
Trabzon'da yerleşik Almanlara dair en eski belge 1413 tarihlidir ve şehirde bir ticarethaneleri bulunan Bavyera kökenli Stangelin ailesinden bahseder. Ailenin o dönemdeki reisi, Uzun Sokak eşrafı nezdinde Nürnbergli Konrad olarak tanınmaktaydı. Onun ölümünden sonra işin başına oğlu Heinrich Stangelin geçmiş ve sonrasında birkaç nesil boyunca Trabzon'un bilinen ilk Almanları olarak şehirde varlıklarını sürdürmüşlerdi.[1]
Şehrin son Almanları ise 1852 yılında Trabzon'da bir dış ticaret ve taşımacılık firması kuran Zürihli Hochstrasser ailesiydi. Kurdukları firma önceleri İsviçre'deki işletmelerinin bir şubesi iken daha sonra Hans Hochstrasser tarafından Trabzon merkezli ayrı bir şirket haline dönüştürüldü, sonrasında vilayet sınırları içindeki Giresun, Samsun gibi diğer civar şehirlerde de şubeleri açıldı. Şirketin ayrıca İstanbul'da da bir temsilciliği bulunmaktaydı. Önceleri fındık ihracatına yoğunlaşan aile, daha sonra uluslararası gemi acentalığı, sigortacılık, bankacılık gibi alanlara da el attı, 1912 yılından itibaren de Lloyd ve Siemens gruplarının Trabzon Vilayeti genel distribütörlüğünü aldı. Ailenin Trabzon doğumlu son ferdi olan torun Hans Hochstrasser 1950'li yıllarda tüm işletmelerini yerel iş ortaklarına devrederek İsviçre'ye geri döndü.[2]
1915 yılının başlarından itibaren denizden ve karadan bölgeye yönelen Rus taarruzunun, Van çevresindeki Ermeni isyanı ile koordineli olması, sahil şeridinden Trabzon'a ilerleyen Çarlık kuvvetlerine önemli sayıda Ermeni milis kuvvetinin eşlik etmesi, harekatın genişletilmiş Ermenistan projenin fiilen hayata geçirilmesini de amaçladığını göstermekteydi. Zira Çarlık donanmasının sivil halkı göçe zorlamak için Doğu Karadeniz sahil şeridinde bombaladığı bölgelerle, savaş sonrasında açığa çıkan "Genişletilmiş Ermenistan Projesi" haritaları bire bir örtüşecekti.
Önemli Kişiler
- Avedis Zilciyan (1596-1651) Tasarımcı
- Simon Yeremyan (1871-1938) Şair, Yazar
Kaynakça
- ↑ Ahmet Mican Zehiroğlu (2018) "Trabzon İmparatorluğu (3. Cilt)" s.118-125
- ↑ Osman Öndeş (2013) "Vapur Donatanları ve Acentaları Tarihi" s.240-270