Hamsi
Karadeniz'in en önemli deniz canlısıdır.
İsim
İsmin kökeni eski Kolh dilinde, açılımı [KHA + (M) + PSI] olan ve "balığın incesi, sivrisi" anlamına gelen bir sözcüktür. İsme sonradan dahil olan "-M-" bir epenthesis ayracıdır. Bu kök isim, Rumca ve Türkçe de dahil olmak üzere Karadeniz çevresinde etkin olan tüm dillere farklı varyantlarıyla girmiştir. [1]
Tarih
Hamsi ile dünyanın farklı okyanuslarında dağılım gösteren yakın ve uzak akraba türlerinin tamamının bilinen en eski ortak atası, fosil kanıtlarına göre 45 milyon yıl önce Eosen döneminde yaşamış olan ve literatüre "Monosmilus Chureloides" ismiyle kaydedilen bir türdür. Yaklaşık 1 metre uzunluğa sahip olan bu canlının fosillerinden biri Hint Okyanusu, diğeri ise Atlas Okyanusu kıyılarında bulunmuştur. [2]
İsveçli biyolog Carl Linnaeus tarafından 1758 yılında, diğer yakın akrabalarıyla birlikte Latince "Engraulis Encrasicolus" soyadı altında sınıflandırılan Karadeniz Hamsisi, doğal yaşam alanı olan denizin tüm güney sahillerinde revaçta olan bir besin kaynağı olmakla birlikte, bilhassa Kolhis coğrafyası için bir baş tacıdır ve aynı zamanda yerel kültürün vazgeçilmez ögesidir. Şiirlerde, şarkılarda, danslarda kendisine biçilen özel değeri her daim hissettirir. [3]
Kaynakça
- ↑ Ahmet Mican Zehiroğlu (2014) "Hamsi Etimolojisi"
- ↑ Rodrigo Pérez Ortega (2020) "Saber-toothed anchovies roamed the oceans 45 million years ago"
- ↑ Erdal Üstündağ (2010) "İçinden Hamsi Çıkan Kitaplar" s.18-20