Tirebolu

Tirebolu

Doğu Karadeniz'in güney sahillerinde, Trabzon'un 80 km batısında yer alan bir sahil kasabasıdır.

İsmi

Yazılı kayıtlardaki en eski yazılışı "Tripolis" şeklindedir ve Antik Yunanca [TRİ + POLİS] "Üç(lü) Şehir" anlamına gelir. Akdeniz çevresinde aynı ismi taşıyan diğer yerleşimler gibi, Antik Yunan Sömürgeciliği döneminden kalma bir isimlendirme olması kuvvetle muhtemeldir. Bu yer adlarının hepsinde neden "Üç(lü) Şehir" tabirinin kullanıldığına dair ise birçok farklı ihtimal öne sürülmüştür. Bu yerlerde, şehrin, kalenin veya surların, üç parçadan veya üç katmandan oluşması, bu ihtimaller arasında en fazla öne çıkanlardır.

Tarihi

Bahsinin geçtiği en eski kayıtlar 1. yüzyıldan kalmadır. 77 yılında yayımladığı "Doğa Tarihi" isimli eserinde Plini ilk kez "Tripolis" kalesinden bahsetmiş ve bugünkü yerini tarif etmiştir. Sonraki yüzyılları büyük ölçüde Roma hakimiyeti altında geçen bu kale ve çevre yerleşimi, 1204 yılından itibaren Trabzon İmparatorluğu egemenliği altına girdikten sonra, yıkılışına dek aralıksız olarak bu devletin yönetiminde kalmıştır. O dönemden kalma Ceneviz ve Venedik portolanlarında ismi "Tripoli" olarak görünür.

Osmanlı hakimiyetine girişinin ardından, 1486 yılından itibaren adı kayıtlarda "Tirebolu" şeklinde yer almaya başlamış, sonrasında da Trabzon'a bağlı bir yönetim birimi olarak yapılandırılmıştır. 1515 tarihli tahrir kayıtlarında 279 haneli bir Ortodoks Hristiyan kasabası olarak görünen Tirebolu, idari konumunu 19. yüzyıl ortalarına kadar sürdürmüştür.

Tavsiyeler

• Nerede ne görülür? : Her ne kadar her ikisi de liyakatsiz müteahhitler eliyle betonarme restorasyonlara maruz bırakılarak tarihi dokularını yitirmiş olsalar da, sahildeki bir burun üzerine kurulu Tirebolu kalesi ile 8 km uzaklıkta Harşit vadisine hakim bir tepede bulunan Bedrama kalesi, harika manzaralarıyla ziyaretçilerini cezbetmeye devam etmektedir. Kasaba ahalisinin başlıca yaylaları olan Kazıkbeli, Güvende, Olucak, Garigan ve Yaşmaklı, özellikle yaz aylarına denk gelen şenlikleriyle, ayrıca kamp ve doğa yürüyüşü imkanlarıyla, iç turizm aktivitelerine ev sahipliği yapmaktadır.

• Nerede ne alınır? : Antika belge ve objeler konusunda ülkenin en tanınmış alım satım merkezlerinden biri olan Gökçe Koleksiyon müzayede evi, Tirebolu'dadır. Herkesin kendi ilgi alanında enteresan şeyler bulabileceği ve satın alabileceği geniş bir açık envantere sahiptir.

Önemli Kişiler

• İdris Küçükömer (1925-1987) İktisatçı, yazar.