"Koyayim O Kafaya Bir Odun" sayfasının sürümleri arasındaki fark

Okune sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
("500px|thumb| '''*Nana''', kadim Kolhis dillerinde ve Ön Kafkas dillerinin ortak temel sözcük haznesinde "Anne" anlamını taşır..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 7 değişikliği gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
 
[[Dosya:Koyayim.jpg|500px|thumb|]]
 
[[Dosya:Koyayim.jpg|500px|thumb|]]
−
'''*Nana''', kadim [[Kolhis]] dillerinde ve Ön Kafkas dillerinin ortak temel sözcük haznesinde "Anne" anlamını taşır.
+
[[Trabzon]] çevresinde "beyinsiz, zevzek, densiz" gibi anlamlarda kullanılan bir deyimdir.
  
−
Günümüzde Orta Kolhis bölgesinde "Nana" formuyla varlığını sürdürürken, kuzey kesimlerinde "Nan", güneyde ve batıda ise "Nena" ve "Nene" şeklinde telaffuz edilir ve aynı anlamda kullanılır.
+
Bölgenin kendine has mizahına yabancı olanlar için genellikle ilk duyuşta -yanıltıcı olarak- şiddet içerikli bir anlam taşıdığı izlemini uyandırır.
  
−
==Yayılımı==
+
==Anlam Bilgisi==
−
[[Kolhis]] dışındaki Paleo Kafkas kökenli diğer Batı Asya dilleri için de belirleyici ve ayırt edici temel sözcüklerden biridir. Çeçence'de "Nāna", İnguşça'da "Nana", Udice'de "Nana", Kabadeyce'de "Nāna", Adigece'de ise "Nān" formuyla yer alır.
+
Esasen, işlevini yerine getirmeyen bir beynin boş olması gerektiği, dolayısıyla mini bir ambar veya odunluk olarak değerlendirilebileceği mecazı üzerine kurulu bir iğnelemedir. İnsan gövdesi ve kafasının, benzer şekilde ayakları üzerinde dikili [[paska]] mimarisine benzeştirilmiş olması da olasıdır.
  
−
Kafkasik olmayan komşu dillerdeki en ilginç ödünçlenmesi ise Anadolu Türkçesindedir. Türkî dillerin temel sözcük haznesindeki karşılığı ['''*ÖG'''] olmasına rağmen, Anadolu'da onun yerini "Ana" formuyla almış, İstanbul Türkçesine ise "Anne" varyantıyla geçmiştir. Aynı yönde ödünçlenen bir diğer formu "Nene" ise "Büyük Anne" anlamını üstlenmiştir. Bunun dışında Kafkasya ile coğrafi yakınlığı veya muhtemel ilişkisi olan diğer bazı Türkî ve İranî dillerde de benzer ödünçlenmeler görülür.<ref>Viaçeslav Çirikba (2015) "Between Christianity and Islam: Heathen Heritage in the Caucasus" 158-182</ref> Ancak böylesine en temel düzeyde gerçekleşen bu sözcük alışverişlerinin sosyolojik ve antropolojik koşulları ise henüz açıklanabilmiş değildir.
+
==Kullanımı==
 +
Mantık ve muhakemeden yoksun biçimde gereksiz boş konuşanları, cehalet sarmalından kurtarılması mümkün görünmeyen sabit fikirlileri, kendisiyle hiçbir ilgisi olmayan mevzulardan kendisine pay çıkarıp gülünç duruma düşenleri ve hiçbir konuda ikna edilmesi mümkün olmayan mankurt zihinlileri iğnelemek için kullanılır.
  
−
==Etkileşimi==
+
==Tarihi==
−
Doğrudan aslî sözcük hazneleri üzerinden gerçekleşen alışverişlerin dışında, [*NANA] daha muğlak bazı kültürel etkileşimlerde de izi sürülebilen bir anahtar işlevi taşır. Örneğin kimi Avrupa dillerinde "anne" anlamında kullanılan ikincil alternatif sözcülerden bazılarının, Neolitik dönemlerde ve Bronz Çağı öncesinde, Anadolu üzerinden Akdeniz'e ve Avrupa içlerine yönelen yerli Kafkasik tarımcı topluluklar vasıtasıyla taşınan dilbilimsel izler olması muhtemeldir.
+
İlk kullanım tarihine veya bilinen en eski sözlü ya da yazılı kaydına dair bir bilgi bulunmamaktadır.
  
−
Ayrıca Anadolu ve [[Kafkasya]]'nın en eski kadim yerlileri olan Paleo Kafkasik toplumların, Semitik ve Hind-Avrupa dillerini temsil eden diğer kültürlerin aksine anaerkil toplum yapılarını geç dönemlere dek sürdürmüş olmaları, bahsi geçen yabancı kültürlerle inanç temelli etkileşimlerin yönü açından [*NANA] kavramını belirleyici kılar. Bu açıdan değerlendirildiğinde, Sümer kültürünün inanç sisteminde yer alan '''İnanna''' ve '''Nanna''' tanrıçaları ile Erken İran mitolojisinin önemli figürlerinden olan '''Anahita''' tanrıçası bu türden etkileşimlerle doğrudan ilişkili görünür.<ref>Manya Saadi-nejad (2019) "Anāhitā: Transformations of an Iranian Goddess" s.15-30, 75-81</ref>
+
[[Kategori: Dil]] [[Kategori: Deyimler]]
−
 
 
−
==Kaynakça==
 
−
 
 
−
[[Kategori: Dil]] [[Kategori: Mitoloji]]
 

09.39, 28 Ağustos 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

Koyayim.jpg

Trabzon çevresinde "beyinsiz, zevzek, densiz" gibi anlamlarda kullanılan bir deyimdir.

Bölgenin kendine has mizahına yabancı olanlar için genellikle ilk duyuşta -yanıltıcı olarak- şiddet içerikli bir anlam taşıdığı izlemini uyandırır.

Anlam Bilgisi

Esasen, işlevini yerine getirmeyen bir beynin boş olması gerektiği, dolayısıyla mini bir ambar veya odunluk olarak değerlendirilebileceği mecazı üzerine kurulu bir iğnelemedir. İnsan gövdesi ve kafasının, benzer şekilde ayakları üzerinde dikili paska mimarisine benzeştirilmiş olması da olasıdır.

Kullanımı

Mantık ve muhakemeden yoksun biçimde gereksiz boş konuşanları, cehalet sarmalından kurtarılması mümkün görünmeyen sabit fikirlileri, kendisiyle hiçbir ilgisi olmayan mevzulardan kendisine pay çıkarıp gülünç duruma düşenleri ve hiçbir konuda ikna edilmesi mümkün olmayan mankurt zihinlileri iğnelemek için kullanılır.

Tarihi

İlk kullanım tarihine veya bilinen en eski sözlü ya da yazılı kaydına dair bir bilgi bulunmamaktadır.

"https://tr.okune.org/wiki/index.php?title=Koyayim_O_Kafaya_Bir_Odun&oldid=4708" adresinden alınmıştır.