"Gorgora" sayfasının sürümleri arasındaki fark
(→İsim) |
(→Tarih) |
||
| (Aynı kullanıcının aradaki diğer 16 değişikliği gösterilmiyor) | |||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:Gorgora.jpg|500px|thumb|Gorgora'dan bir görünüm. (Foto: Fatmagül Yılmaz)]] | [[Dosya:Gorgora.jpg|500px|thumb|Gorgora'dan bir görünüm. (Foto: Fatmagül Yılmaz)]] | ||
| − | Gorgora, [[Trabzon]]'un 80 km güneydoğusunda, [[Of | + | Gorgora, [[Trabzon]]'un 80 km güneydoğusunda, [[Of]] deresi vadisinin yüksek kesimlerinde, 500 yılı aşkın geçmişi olan kadim bir köydür. Yakın çevresinde [[Kadahor]] kasabası ile [[Holaysa]], [[Pacan]], [[Şur]] ve [[Zeleka]] köyleri bulunur. |
== İsim == | == İsim == | ||
| − | İlk kez '''1486''' tarihinden itibaren Osmanlı kayıtlarında<ref>Osmanlı Arşivleri, Başbakanlık "Maliyeden Müdevver Defterler" No:828 s.610-720</ref> "Gorgora" adıyla bahsedilmeye başlanan köy, sonraki | + | İlk kez '''1486''' tarihinden itibaren [[Osmanlı Sultanlığı|Osmanlı]] kayıtlarında<ref>Osmanlı Arşivleri, Başbakanlık "Maliyeden Müdevver Defterler" No:828 s.610-720</ref> "Gorgora" adıyla bahsedilmeye başlanan köy, sonraki yüzyılların kayıtlarında<ref>Osmanlı Arşivleri, Tapu Kadastro Kuyûd-ı Kadîme "Tahrir Defterleri" No:29 s.175-220</ref> da aynı şekilde veya "Ğorğora veya Ğorğore" biçimleriyle görülür. Bu isimlendirmenin aynı asırda bölgede erkek ismi olarak kullanıldığı bilinen "Gorgor"<ref>Tülay Çetinkaya (2006) "1135/1722 Tarihli Sicil Defterine Göre Trabzon'un Sosyal Tarihi"</ref> ile ilişkili olması kuvvetle muhtemeldir. Sözköken açılımı yerli yer adları formuyla uyumlu olarak [GORGOR+A] şeklindedir. |
== Tarih == | == Tarih == | ||
| − | + | Gorgora'ya dair bilgi veren en eski belgelerden biri olan '''1515''' tarihli bir nüfus kaydına göre, o yıllarda tamamı hristiyan olan köyde '''Serasit''' isimli bir sülale yerleşiktir.<ref>Hasan Umur (1951) "Of Tarihi" s.56</ref> | |
| − | + | 18. ve 19. yüzyıllarda bölgeyi de etkisi altına alan PanHelenist akımların yaygın görülen sonuçlarından biri olarak köyün isminin [[Halk Etimolojisi|halk etimolojisi]] yoluyla [GorgoraS (/ĞorğoraS)] şekline dönüştürülerek, bölgede baskın dil durumuna gelen [[Rumca]] ile hem semantik hem fonetik açıdan daha "uyumlu" hale getirildiği anlaşılmaktadır. (Bugün de genellikle, isminin sonradan tahrif edilmiş bu şekli kullanılır.) Aynı dönemin Osmanlı nüfus kayıtlarında, köyde yerleşik sülalelerden belli başlıları ''"Ağrali, Galeya, Gurgana, Gurna, Hoş, Hunbal, Kaşan, Kisir, Koda, Kuber, Kuliç, Lik, Pir, Şutur..."'' şeklinde sıralanır. | |
| − | + | Günümüzde, [[Trabzon Rumcası]]'nın [[Of]] çevresine özgü [[Kreole]] sınıfındaki yerel bir diyalektinin günlük kullanımda yaşatılmaya devam ettiği nadir yerleşimlerden biridir. | |
==Kaynakça== | ==Kaynakça== | ||
[[Kategori:Köyler]] | [[Kategori:Köyler]] | ||
05.01, 1 Nisan 2023 itibarı ile sayfanın şu anki hâli
Gorgora, Trabzon'un 80 km güneydoğusunda, Of deresi vadisinin yüksek kesimlerinde, 500 yılı aşkın geçmişi olan kadim bir köydür. Yakın çevresinde Kadahor kasabası ile Holaysa, Pacan, Şur ve Zeleka köyleri bulunur.
İsim
İlk kez 1486 tarihinden itibaren Osmanlı kayıtlarında[1] "Gorgora" adıyla bahsedilmeye başlanan köy, sonraki yüzyılların kayıtlarında[2] da aynı şekilde veya "Ğorğora veya Ğorğore" biçimleriyle görülür. Bu isimlendirmenin aynı asırda bölgede erkek ismi olarak kullanıldığı bilinen "Gorgor"[3] ile ilişkili olması kuvvetle muhtemeldir. Sözköken açılımı yerli yer adları formuyla uyumlu olarak [GORGOR+A] şeklindedir.
Tarih
Gorgora'ya dair bilgi veren en eski belgelerden biri olan 1515 tarihli bir nüfus kaydına göre, o yıllarda tamamı hristiyan olan köyde Serasit isimli bir sülale yerleşiktir.[4]
18. ve 19. yüzyıllarda bölgeyi de etkisi altına alan PanHelenist akımların yaygın görülen sonuçlarından biri olarak köyün isminin halk etimolojisi yoluyla [GorgoraS (/ĞorğoraS)] şekline dönüştürülerek, bölgede baskın dil durumuna gelen Rumca ile hem semantik hem fonetik açıdan daha "uyumlu" hale getirildiği anlaşılmaktadır. (Bugün de genellikle, isminin sonradan tahrif edilmiş bu şekli kullanılır.) Aynı dönemin Osmanlı nüfus kayıtlarında, köyde yerleşik sülalelerden belli başlıları "Ağrali, Galeya, Gurgana, Gurna, Hoş, Hunbal, Kaşan, Kisir, Koda, Kuber, Kuliç, Lik, Pir, Şutur..." şeklinde sıralanır.
Günümüzde, Trabzon Rumcası'nın Of çevresine özgü Kreole sınıfındaki yerel bir diyalektinin günlük kullanımda yaşatılmaya devam ettiği nadir yerleşimlerden biridir.