"Yoanni (I.)" sayfasının sürümleri arasındaki fark

Okune sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
("500px|thumb|Yoanni (I.) adına basılmış bir [[Trabzon Asperi.]] '''Yoanni (I.) Azuk Ulu Komnin''' (1235-1238) Trabzon İmparatorlu..." içeriğiyle yeni sayfa oluşturdu)
 
1. satır: 1. satır:
 
[[Dosya:YOANNI-I.jpg|500px|thumb|Yoanni (I.) adına basılmış bir [[Trabzon Asperi]].]]
 
[[Dosya:YOANNI-I.jpg|500px|thumb|Yoanni (I.) adına basılmış bir [[Trabzon Asperi]].]]
'''Yoanni (I.) Azuk Ulu Komnin''' (1235-1238) [[Trabzon İmparatorluğu]]'nun 3. hükümdarıdır.
+
'''Yoanni (I.) Azuk Ulu Komnin''' (?<1214-1238) [[Trabzon İmparatorluğu]]'nun 3. hükümdarıdır.
  
 
==İsim==
 
==İsim==
Kendi dönemindeki [[Rumca]] kayıtlarda adı; ''Ιωάννης Ἀξοῦχος Μέγας Κομνηνός'' olarak geçer. Muhtemelen kendisi de diğer kardeşleri gibi, biri vaftiz adı diğeri Türkçe olan çift ön isme sahipti, ancak kendisinin Türkçe ismi kayıtlarda görünmez.
+
Kendi dönemindeki [[Rumca]] kayıtlarda adı; ''Ιωάννης Ἀξοῦχος Μέγας Κομνηνός'' olarak geçer. Komnin hanedanı geleneğinde, resmi vaftiz adlarına eklenmiş olan ikinci isimler, göbek adı veya anaerkil soyadlarıdır. Yoanni (I.)'nin ikinci adı olan Azuk da anne tarafının soyadıdır.
  
 
==Hayatı==
 
==Hayatı==
Trabzon imparatoru [[Aleksi (I.)]]'nin Türk menşeli  eşi ''Teodara Azuk Hatun'''dan olma en büyük oğlu olarak [[Trabzon]]'da doğdu. Kesin doğum tarihi bilinmemekle birlikte, '''1214''' yılı öncesi olduğu muhakkaktır. <ref name=":0">Ahmet Mican Zehiroğlu (2016) "Trabzon İmparatorluğu" c.2 s.39-41</ref>
+
Trabzon imparatoru [[Aleksi (I.)]]'nin eşi ''Teodora Azuk Hatun'''dan olma en büyük oğlu olarak [[Trabzon]]'da doğdu.<ref name=":0">Ahmet Mican Zehiroğlu (2016) "Trabzon İmparatorluğu" c.2 s.39-41</ref>
  
'''3 Mayıs 1330''' tarihinde veba hastalığından ölen babasının yerine, aynı gün tahta çıktı. Diğer prensleri kendisine karşı kullanarak darbe girişimi planlayanlara karşı, saraydaki en büyük güç olan büyük babaannesi [[Sürika Hatun]]'un desteğini arkasına aldı. Bu süreçte, kendisi gibi [[Çiçek Hatun]]'dan olan erkek kardeşleri [[Mihael Atakutlu|Mihael [Atakutlu]]] ve [[Ğeorgi Akbuga|Ğeorgi [Akbuga]]] öldürüldü, en küçük erkek kardeşi [[Vasilei]] İstanbul'a kaçırıldı. Kız kardeşi [[Anna Anakutlu|Anna [Anakutlu]]] ise bir manastıra verilerek rahibe yapıldı. <ref name=":0" /><ref>Pertev Naili Boratav (1958) "Dede Korkut Hikayelerindeki Tarihi Olaylar ve Kitabın Te'lif Tarihi" s.52</ref>
+
'''1235''' yılında imparator [[Andronik (I.) Gido]]'nun ölümünü ardından tahta çıktı. Annesinin taşıdığı Azuk soyadı, [[Doğu Roma İmparatorluğu]] devrinde de Komnin hanedanına yakınlığı ile bilinen ve ordu kademelerinde üst düzey görevler almış eski bir Türk ailesine aitti.
  
Sonrasında sadece 21 ay süren saltanatından günümüze ulaşabilen yegane yazılı tanıklık ise '''1331''' yılı civarında Trabzon'u ziyaret etmiş bir Ceneviz asilzadesinin notları oldu. Kendisi, ülkeye ve hanedanına ilişkin bazı genel bilgileri sıraladıktan sonra, Trabzonlulara dair kendi izlenimlerini de şu şekilde aktarmıştı:
+
Üç yıl kadar süren saltanatına dair günümüze ulaşan tek bilgi olan ölüm kaydına göre; muhtemelen anne tarafının etkisiyle, atlı sporlara oldukça meraklıydı. O devirde tüm Batı Asya ülkelerinde, özellikle saray çevrelerinde oldukça popüler olan çevgan oyunu, belli ki o yıllarda [[Trabzon]]'da da revaçta olan, oldukaç sert ve ölümcül bir spor dalıydı. Nitekim kendisi de '''1238''' yılında bir çevgan müsabakasında attan düşüp, ezilerek öldü. Yerini kardeşi [[Manuel (I.)]] aldı. <ref name=":0" />
 
 
 
'''1238''' yılında bir çevgan müsabakasında attan düşüp, ezilerek öldü. Yerini kardeşi [[Manuel (I.)]] aldı. <ref name=":0" />
 
  
 
==Kaynakça==
 
==Kaynakça==
  
 
[[Kategori:Ulu Komnin Hanedanı]]
 
[[Kategori:Ulu Komnin Hanedanı]]

05.16, 6 Şubat 2021 tarihindeki hâli

Yoanni (I.) adına basılmış bir Trabzon Asperi.

Yoanni (I.) Azuk Ulu Komnin (?<1214-1238) Trabzon İmparatorluğu'nun 3. hükümdarıdır.

İsim

Kendi dönemindeki Rumca kayıtlarda adı; Ιωάννης Ἀξοῦχος Μέγας Κομνηνός olarak geçer. Komnin hanedanı geleneğinde, resmi vaftiz adlarına eklenmiş olan ikinci isimler, göbek adı veya anaerkil soyadlarıdır. Yoanni (I.)'nin ikinci adı olan Azuk da anne tarafının soyadıdır.

Hayatı

Trabzon imparatoru Aleksi (I.)'nin eşi Teodora Azuk Hatun'dan olma en büyük oğlu olarak Trabzon'da doğdu.[1]

1235 yılında imparator Andronik (I.) Gido'nun ölümünü ardından tahta çıktı. Annesinin taşıdığı Azuk soyadı, Doğu Roma İmparatorluğu devrinde de Komnin hanedanına yakınlığı ile bilinen ve ordu kademelerinde üst düzey görevler almış eski bir Türk ailesine aitti.

Üç yıl kadar süren saltanatına dair günümüze ulaşan tek bilgi olan ölüm kaydına göre; muhtemelen anne tarafının etkisiyle, atlı sporlara oldukça meraklıydı. O devirde tüm Batı Asya ülkelerinde, özellikle saray çevrelerinde oldukça popüler olan çevgan oyunu, belli ki o yıllarda Trabzon'da da revaçta olan, oldukaç sert ve ölümcül bir spor dalıydı. Nitekim kendisi de 1238 yılında bir çevgan müsabakasında attan düşüp, ezilerek öldü. Yerini kardeşi Manuel (I.) aldı. [1]

Kaynakça

  1. 1,0 1,1 Ahmet Mican Zehiroğlu (2016) "Trabzon İmparatorluğu" c.2 s.39-41