Görele

Görele (1928)

Doğu Karadeniz'in güney sahillerinde, Trabzon'un 65 km batısında yer alan bir sahil kasabasıdır.

İsmi

Adının günümüzdeki yerel telaffuzu "GÔRELE" şeklindedir. Eski dönemlere ait kayıtlarda "Korila/ Korala/ Koralla" şekillerinde geçen bu ismin sözkökeni veya anlamına dair henüz makul bir açıklama bulunmamaktadır.

Tarihi

Bir yer adı olarak günümüzdekine benzer şekilde kaydedildiği en eski orijinal belgeler 15. yüzyıla aittir. Trabzon İmparatorluğu egemenliği altında olduğu o dönemde, İstanbul'dan gemiyle Trabzon'a gitmekte olan bir diplomatın günlüğündeki 10 Nisan 1404 tarihli bir notta, "Tripoli" ile "Viopoli" arasında bir yer olarak "Korila" ismiyle bahsedilir. Aynı dönemden kalma, en eskisi 1430'lu yıllara tarihlendirilen orijinal Venedik portolanlarında da, günümüzdeki yerinden biraz daha doğudaki eski mevkii üzerinde genellikle "Korala / Koralla" şekillerinde okunabilen isimler, Görele isminin o yıllardaki İtalyanca telaffuzunu yansıtır.

Osmanlı hakimiyetine girişinin ardından, 1486 yılından itibaren yeniden kayıtlarda yer almaya başlayan ve 18. yüzyılda patlak veren bir ayaklanmaya dek aynı yerinde varlığını sürdüren kasaba, 1770 yılında olayları bastırmak için gönderilen bir Osmanlı filosu tarafından top ateşi ile tamamen yakılıp yıkılmıştır. Yerel ahalisiden sağ kalanlar tarafından bir süre sonra aynı isimle 10 km kadar daha batıda bir mevkide tekrar kurulmuştur. Günümüzdeki yeri de halen orasıdır.

Köyleri

Batıda Elevi deresi ile doğuda Zıva deresi arasında kalan sahil şeridi ve bu kesimden güneydeki Sis Dağı'na ve diğer yaylalara uzanan vadiler, Görele'nin tarihi kırsal alanıdır. Bu çevrede yer alan en eski köy ve beldeler; Aralıkoz, Canlı, Cimide, Daylı, Civil, Çavuşlu, Dedeli, Eynesil, Haydarlı, Heri, Karabörk, Kelete, Kuzca, Mandahor, Mencoba, Şalaklı, Türkeli, Vamenli ve Zantar olarak sıralanabilir.

Önemli Kişileri

• Osman (Picoğlu) Gökçe (1901-1946) Müzisyen, halk ozanı.
• Hasan Ali Yücel (1897-1961) Eğitimci, siyasetçi.
• Hamit Görele (1903-1980) Ressam.
• Süleyman Rıza Kuğu (1903-1991) Yazar.
• Can Yücel (1926-1999) Şair.
• Katip Şadi (1932-2020) Müzisyen, halk ozanı.

Tavsiyeler

• Nerede ne görülür? : Kasaba yakınlarında yer alan Sis Dağı eteklerinde, henüz talan edilememiş nadir kuytu köşelerinden olan Sandık Gölü, görülmeye değer bir doğa harikasıdır.

• Nerede ne yenilir? : Süt, salep ve çöven kökü suyundan imal edilen Görele Dondurması, yüz yıllık geçmişi olan farklı bir yerel lezzettir. Kasabayı özellikle yaz mevsimlerinde ziyaret edenlerin ıskalamaması gereken bir detaydır. Kasaba merkezindeki yerli dondurmacılarda bulunabilir.