Gorgora

Okune sitesinden
Okune (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 15.07, 31 Mart 2023 tarihli sürüm (→‎Tarih)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Gorgora'dan bir görünüm. (Foto: Fatmagül Yılmaz)

Gorgora, Trabzon'un 80 km güneydoğusunda, Of deresi vadisinin yüksek kesimlerinde, 500 yılı aşkın geçmişi olan kadim bir köydür. Yakın çevresinde Kadahor kasabası ile Holaysa, Pacan, Şur ve Zeleka köyleri bulunur.

İsim

İlk kez 1486 tarihinden itibaren Osmanlı kayıtlarında[1] "Gorgora" adıyla bahsedilmeye başlanan köy, sonraki yüzyılların kayıtlarında[2] da aynı şekilde veya "Ğorğora veya Ğorğore" biçimleriyle görülür. Bu isimlendirmenin aynı asırda bölgede erkek ismi olarak kullanıldığı bilinen "Gorgor"[3] adı ile ilişkili olması kuvvetle muhtemeldir. Sözköken açılımı yerli yer adları formuyla uyumlu olarak [GORGOR+A] şeklindedir.

Tarih

Gorgora'ya dair bilgi veren en eski belgelerden biri olan 1515 tarihli bir nüfus kaydına göre, o yıllarda tamamı hristiyan köyde Serasit isimli bir sülale yerleşiktir.[4]

18. ve 19. yüzyıllarda bölgeyi de etkisi altına alan PanHelenist akımların yaygın görülen sonuçlarından biri olarak köyün isminin halk etimolojisi yoluyla [GorgoraS (/ĞorğoraS)] şekline dönüştürülerek, bölgede baskın dil olan Rumca ile hem semantik hem fonetik açıdan daha uyumlu hale getirildiği anlaşılmaktadır. (Bugün de genellikle, isminin tahrif edilmiş bu şekli kullanılır.) Aynı dönemin Osmanlı nüfus kayıtlarında, köyde yerleşik sülalelerden belli başlıları "Ağrali, Galeya, Gurgana, Gurna, Hoş, Hunbal, Kaşan, Kisir, Koda, Kuber, Kuliç, Lik, Pir, Şutur..." şeklinde sıralanır.

Günümüzde, Trabzon Rumcası'nın Of çevresine özgü Kreole sınıfındaki yerel bir diyalektinin günlük kullanımda yaşamaya devam ettiği nadir yerleşimlerden biridir.

Kaynakça

  1. Osmanlı Arşivleri, Başbakanlık "Maliyeden Müdevver Defterler" No:828 s.610-720
  2. Osmanlı Arşivleri, Tapu Kadastro Kuyûd-ı Kadîme "Tahrir Defterleri" No:29 s.175-220
  3. Tülay Çetinkaya (2006) "1135/1722 Tarihli Sicil Defterine Göre Trabzon'un Sosyal Tarihi"
  4. Hasan Umur (1951) "Of Tarihi" s.56