Paska

Okune sitesinden
Okune (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 06.04, 28 Haziran 2021 tarihli sürüm (→‎İsim)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Paska, geçmişte, geleneksel tekniklerle yapılan küçük ahşap külübeleri ifade ederken, günümüzde aynı yapıların dönüşen işlevlerine paralel olarak, özellikle batı kesiminde daha çok "korunaklı ahşap kiler" anlamına evrilmiştir. Bu amaçla evin çevresindeki bir alana, insan boyundan yüksek bariyerli ahşap kazıklar üzerinde, geçme ahşap sistemi ile inşa edilen bir yapıdır.

İsim

Tarihî Batı Kolhis coğrafyasında "Pasha, Pahsa, Pağsa, Pasğa, Paçğa, Baçha, Baçka" gibi bir çok farklı telaffuzu, çeşitli anlam nüanslarıyla günümüze ulaşmıştır. Ancak bu kesimde muhtemelen Antik Yunan Sömürgeciliği döneminden kalma bir terim olarak aynı anlamda kullanımda olan Rumca: "Serender/Serander" kelimesi, Türkçe "sermek" fiili ile benzeştirilerek Türkçe zannedildiğinden olsa gerek son dönemlerde daha çok benimsenmiş ve yaygınlaşmıştır. Yine bu bölgede, Ermeni, Zaza, Gürcü, Türk gibi komşu kültürlerle ilişkili olan yörelerde, muhtemelen o dillerle bağlantılı "bagen, bageni, pagen, naila, nalia, nayla, nalya, naliya, naliye, tekir" gibi lokal alternatif isimlendirmelere de rastlanır.

Orta ve Kuzey Kolhis bölgelerinde ise yerli Kolhik isimlendirme baskındır. Megrelce: "Pa3xa" ve Abhazca: "Pacxa" terimleri tarihsel anlamında kullanılır ve dallarla, sazlarla örülerek veya geçme tomruklarla yapılan basit küçük kulübeleri ifade eder. Lazca: "Pa3xa" terimi de bu anlamlara ek olarak, ince dallarla örülerek yapılan büyük yaprak sepetlerini ve tavuk folluklarını da kapsar. Tüm bu isimlendirmelerin "örme" ile ilişkisi dikkate alındığında, ortak sözkökenlerinin Ön Kolh dilinde "bir şeyi saz, dal ve ağaçları örerek yapmak, inşa etmek" anlamına gelen, günümüze ulaşmamış bir fiil köküne dayandığı ve orijinal formunun [PA3XA (PATSKHA)] olduğu kabul edilebilir.[1]

Tarih

[2]

Kaynaklar

  1. Vyacheslav A. Chirikba (2006) "Abhaz Loans in Megrelian" s.46-47
  2. Kemal Küçükali (2018) "Paska" s.87-90