Andronik (III.)
Andronik (III.) Ulu Komnin (1310-1332) Trabzon İmparatorluğu'nun 9. hükümdarıdır.
İsim
Kendi dönemindeki kayıtlarda adı; Latince: Andronicus [Magnus] Comnenus, Rumca: Ανδρόνικος Μέγας Κομνηνός olarak geçer. Muhtemelen kendisi de diğer kardeşleri gibi, biri vaftiz adı diğeri Türkçe olan çift ön isme sahipti, ancak kendisinin Türkçe ismi kayıtlarda görünmez.
Hayatı
Trabzon imparatoru Aleksi (II.)'nin ilk eşi Çiçek Hatun'dan olma oğlu olarak 1310'da Trabzon'da doğdu. [1]
3 Mayıs 1330 tarihinde veba hastalığından ölen babasının yerine, aynı gün tahta çıktı. Diğer prensleri kendisine karşı kullanarak darbe girişimi planlayanlara karşı, saraydaki en büyük güç olan büyük babaannesi Sürika Hatun'un desteğini arkasına aldı. Bu süreçte, kendisi gibi Çiçek Hatun'dan olan erkek kardeşleri [Mihael [Atakutlu] ve Ğeorgi [Akbuga] öldürüldü, en küçük erkek kardeşi Vasilei İstanbul'a kaçırıldı. Kız kardeşi Anna [Anakutlu] ise bir manastıra verilerek rahibe yapıldı.[1][2]
Sonrasında sadece 1,5 yıla yakın bir süre devam eden saltanatından günümüze ulaşabilen yegane yazılı tanıklık ise 1331 yılı civarında Trabzon'u ziyaret etmiş bir Ceneviz asilzadesinin notları oldu. Kendisi, ülkeye ve hanedanına ilişkin bazı genel bilgileri sıraladıktan sonra, Trabzonlulara dair kendi izlenimlerini de şu şekilde aktarmıştı:
"...Trabzon devletinin yerli ahalisi cesur ve savaşçı adamlardır. (...) Trabzon İmparatorluğu, Gürcü devletinden daha geniştir ve halkı daha güçlü, yürekli olduğundan [Batılı] Hristiyan devletler için daha önemlidir. Trabzon hükümdarı, Ermenilerdeki gibi "Takavur" unvanı taşır. Aynı dönemde hüküm süren Rum [=Bizans] hükümdarından daha şanlı bir soya mensuptur ve ona [karşı] üstünlüğünü buna dayandırır. Ordusunu oluşturan askerler [sayıca] az ve yetersiz donanımlı olsalar dahi, hepsi, avının kaçmasına asla müsade etmeyen korkunç aslanlar gibi yiğitlerdir. Bu [niteliklerinin] dışındaki [diğer] tüm hususlarda bu ülke, komşusu olan Türk beyliklerine benzer..." [1]
8 Ocak 1332 tarihinde babası gibi kendisi de hıyarcıklı veba hastalığından öldü ve yerini oğlu Manuel (II.) aldı. [1]