Vona
Doğu Karadeniz'in güney sahillerinde, Fatsa'nın 30 km doğusunda yer alan bir sahil kasabasıdır.
İsim
Adının kökeni veya anlamına ilişkin henüz makul ve mantıklı bir açıklama bulunmamaktadır.
Tarih
Kurulu bulundu yer kadim Kolhis kültür alanının güney batı bölgesidir. Deniz ticaretinin başlaadığı çağlardan itibaren gemiler için önemli bir sığınak yeri, dolayısıyla da işlek bir iskele olmuştur. Ancak bir yerleşim birimi olarak, Eski Yunan ve Roma sömürgeciliği dönemlerinde kullanılan ismi bilinmemektedir.
1204 yılından itibaren Trabzon İmparatorluğu egemenliği altına girmiştir. Bu dönemde Vona şeklindeki ismine ise ilk kez, 13. yüzyılda dolaşıma girmiş Ceneviz ve Pisa menşeli portolan haritalarında rastlanır. En eskisi 1315 yılına tarihlendirilen bu haritalarda -dönemin Ceneviz transliterasyonu ile- ismi genellikle bugünkü telafuzu ile aynı şekilde Vona olarak kayıtlıdır.
13. yüzyılın sonralarına doğru geçici bir süre Hacı Miroğlu beyliğinin egemenliğine girmiş, ardından tekrar Trabzonlular tarafından geri alınmıştır.
1450'li yıllarda Osmanlı Sultanlığı egemenliğine girmiştir.
Tavsiyeler
- Nerede ne görülür? : Vona yakınlarında bulunan Hoynat Adası, özellikle Tepeli Karabatak kuşlarının nadir yuvalanma yerlerinden biri olarak önemli bir kuş gözlem alanıdır. Ayrıca ada üzerinde eski sur ve sarnıç kalıntıları mevcuttur. Henüz talan edilmemiş doğal manzarasıyla, Vona'nın görülmeye değer köşelerinden biridir.
- Nerede ne alınır? : Kasaba merkezindeki helvacılar pazarından, yöreye özgü cevizli Vona Helvası alınabilir.
- Nerede ne yenilir? : Bolaman yolu üzerinde, Hoynat Adası yakınlarındaki Çaka mevkiinde faaliyet gösteren Vonalı Celal'de, Hamsi ve mezgit başta olmak üzere mevsimlik taze balıklar yenilebilir. Ayrıca aynı yerde diğer yerel lezzetlerle birlikte yöreye özgü ilginç turşu çeşitleri tadılabilir.